Thursday, January 31, 2013

ΜΑΖΙΚΗ ΚΑΙ ΑΤΟΜΙΚΗ ΠΑΡΑΝΟΙΑ (του Γιόζεφ Ράττνερ)

Το μίσος και η μνησικακία δεν είναι μόνο οι ανάδοχοι του φανατισμού, αλλά και οι φανερές πηγές της μανίας καταδίωξης, όπως γνωρίζομε από νεώτερες έρευνες. Ο παρανοϊκός είναι ένας φανατικός σε ιδιωτικό χώρο, αλλά συχνά μπαίνει και σε μαζικά κινήματα, όπου παίζει ένα μοιραίο ρόλο.
Η συγγένεια των δυο καταστάσεων είναι τόσο χειροπιαστή, ώστε δεν μπορεί να είναι συμπτωματική. Μήπως η παρανοϊκή δομή του χαρακτήρα είναι το έδαφος όπου μπορεί να ριζώση και να αναπτυχθή ο φανατισμός;

Το χαρακτηριστικό της παράνοιας το βλέπομε στην περίπτωση του αβοήθητου ανθρώπου, που βρίσκει την ψευτοϊσορροπία του, ρίχνοντας κάθε ευθύνη στους άλλους. Οι βάσεις της παράνοιας βρίσκονται επίσης στην παιδική ηλικία. Κάθε παιδί μαθαίνει στον παρανοϊκό κόσμο μας ότι η γελοιοποίηση των άλλων ευνοεί φαινομενικά την αύξηση της προσωπικής αξίας.
Η στάση ανάμεσα στα δυο φύλα, η στάση της οικογένειας απέναντι στους γείτονες, συγγενείς και γνωστούς, η γνώμη του έθνους για γειτονικά έθνη, φυλές, θρησκείες κλπ είναι προπαιδεία για παρανοϊκούς μηχανισμούς, που μπορούν να βασιστούν σε πλούσια πνευματική κληρονομιά.
Πριν από την εμφάνιση της παράνοιας προηγείται με αναγκαστική στάση του χαρακτήρα, απομόνωση από τους συνανθρώπους, παράφρονη φιλοδοξία μέχρι αυτοθεοποίηση και μισαλλόδοξες τάσεις. Η ίδια η αρρώστια ξεσπά, όταν το άτομο αποτύχη σε αποφασιστικές προσπάθειες της ζωής του (σεξουαλικές ή επαγγελματικές αποτυχίες, απώλεια επαφής κλπ). Τότε η εσωψυχική καταστροφή προβάλλεται προς τα έξω, και ένας άνθρωπος ή μια ομάδα ανθρώπων πρέπει να πάρη πάνω της όλη την ευθύνη για την αποτυχία. Είναι εύκολο να καταλάβη κανείς ότι ο παρανοϊκός άνθρωπος (Χίτλερ!) -σε ταραχώδεις οχλοκρατικές καταστάσεις- βρίσκει ένα κατάλληλο έδαφος για υποκίνηση. Η ανήσυχη μάζα αναζητά σε αυτόν το φερέφωνο της, με το οποίο θα εκφράσει την αγωνία της, το μίσος της και την επιθετικότητα της. Για αυτό είναι σωστή η σοφή φράση του Kretschner για τους ψυχοπαθείς: «Στους ειρηνικούς καιρούς τους νοσηλεύομε και στους κρίσιμους καιρούς μας κυριαρχούν!».
Η συμβίωση των λαών, εθνών και φυλών και θρησκειών κυριαρχείται από πανάρχαιους χρόνους από παρανοϊκούς μηχανισμούς. Όποιος μεγαλώνει σ’ αυτό τον πολιτισμό μολύνεται ασυνείδητα από το μικρόβιο του μίσους. Το μαζικό κίνημα μπορεί να φουντώση σε κάθε στιγμή αυτό το πλάσμα της αρρώστιας που υπάρχει σε όλους τους ανθρώπους. Αλλά η βαθύτερη αιτία της εμφάνισης μαζικής παραφροσύνης δεν είναι η επίκαιρη αφορμή αλλά η διαρκής διδασκαλία του ανθρώπου να περιφρονή τους άλλους που έχουν διαφορετική πίστη και μορφή.
Όπου υπάρχει περιφρόνηση, το μίσος δεν είναι μακριά. Γιατί όπως η αναγνώριση της αξίας ακολουθείται σίγουρα από αγάπη, έτσι και η παραγνώριση της αξίας είναι διεγερτικό του μίσους ο άνθρωπος τείνει πάντα προς τις αξίες, ακόμη και ο φανατικός, και ο απάνθρωπος. Με την ερεθισμένη και παράδοξη διαταραχή της συνείδησης ο παρανοϊκός άνθρωπος (και μ’ αυτόν πολύ συχνά ο «απλός πολίτης» της σημερινής μας εποχής) δεν είναι σε θέση να ξεχωρίση την αληθινή αξία από τη φαινομενική αξία.
Απόσπασμα από το βιβλίο του ψυχολόγου Γιόσεφ Ράττνερ με τίτλο “Ψυχολογία του Βάθους και Ανθρωπισμός”, εκδόσεις Μπουκουμάνης, σελ.122
--
-
ΣΧΕΤΙΚΟ:
  1. KΑΡΛ ΓΙΟΥΝΓΚ: “ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΞΕΚΙΝΟΥΝ ΑΠΟ ΤΑ ΑΤΟΜΑ” 

No comments:

Post a Comment

Only News

Featured Post

US Democratic congresswoman : There is no difference between 'moderate' rebels and al-Qaeda or the ISIS

United States Congresswoman and Democratic Party member Tulsi Gabbard on Wednesday revealed that she held a meeting with Syrian Presiden...

Blog Widget by LinkWithin