Από το διπλό Πάσχα της Σύρου ως τις ρουκέτες .... Μοναδικές στιγμές στα νησιά του Αιγαίου αναβιώνουν τη Μεγάλη Εβδομάδα σκορπώντας φαντασμαγορία και κυρίως κατάνυξη

Κωνσταντάτου Ελένη (tovima.gr)

-

Λίγες ημέρες πριν από την κορύφωση του Θείου Δράματος και την Ανάσταση του Θεανθρώπου, ίσως τη σπουδαιότερη γιορτή του χριστιανικού εκκλησιαστικού έτους, πολλοί ετοιμάζονται για τα έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας που αναβιώνουν σε όλες τις γωνιές της Ελλάδας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον όσα λαμβάνουν χώρα στα νησιά του Αιγαίου. Εθιμα ξακουστά, μοναδικά και ιδιαίτερα για τον εορτασμό του Πάσχα.

Δεν υπάρχει σχίσμα στο συριανό Πάσχα

Μπορεί το εφετινό Πάσχα των καθολικών να εορτάστηκε με κάθε λαμπρότητα στις 31 Μαρτίου, στο νησί της Σύρου όμως οι καθολικοί θα γιορτάσουν ξανά την Ανάσταση του Ιησού μαζί με τους ορθοδόξους. Η Ερμούπολη είναι από τα λίγα σημεία στον κόσμο όπου ορθόδοξοι και καθολικοί γιορτάζουν με κατάνυξη το Πάσχα παραμερίζοντας τις όποιες σχισματικές διαφορές των δύο εκκλησιών. Τυχεροί οι Συριανοί...

Τη Μεγάλη Παρασκευή, μετά την περιφορά στα πλακόστρωτα δρομάκια της πρωτεύουσας των Κυκλάδων, οι τρεις ορθόδοξοι επιτάφιοι καταλήγουν μπροστά από το Δημαρχείο όπου ψάλλονται τα εγκώμια αλλά και ύμνοι από τη Χορωδία του Αγίου Νικολάου και την μπάντα του δήμου.

Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, κατά τη διάρκεια της πρώτης Ανάστασης, οι πιστοί χτυπούν τα καθίσματα και τα στασίδια για να διώξουν το κακό, ενώ οι ιερείς σκορπούν φύλλα λεμονιάς στον ναό. Το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα, μετά τον εσπερινό της Αγάπης, κοντά στον ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου πραγματοποιείται και η καύση του Ιούδα, έθιμο που ξεκίνησε πριν από περίπου 80 χρόνια.

Μεγάλη Παρασκευή στα ευλογημένα νερά της Τήνου

Μοναδικές στιγμές συγκίνησης θα βιώσουν οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της Τήνου το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής. Οι έξι στολισμένοι με βιολέτες επιτάφιοι περιφέρονται στα σοκάκια του νησιού και συναντώνται στο λιμάνι της Χώρας σε μια κατανυκτική ατμόσφαιρα, όπου όλοι μαζί ψάλλουν τα εγκώμια. Στη συνέχεια ο επιτάφιος του ενοριακού ναού Αγίου Νικολάου μαζί με τον εφημέριο και πλήθος κόσμου κατευθύνονται προς τα Σπιτάλια και μπαίνουν στη θάλασσα ως τη μέση, σε ανάμνηση όσων η θάλασσα κράτησε για πάντα κοντά της.

Ο «Νιπτήρας» της Πάτμου

Στο νησί της Αποκάλυψης, όπου ο Ευαγγελιστής Ιωάννης συνέγραψε το ευαγγελικό κείμενο, το Πάσχα γιορτάζεται με τη λαμπρότητα και την κατάνυξη που του αρμόζει. Ιερείς και πιστοί αναπαριστούν την Κυριακή των Βαΐων, τον Μυστικό Δείπνο, την προσευχή στους κήπους της Γεσθημανής, τη Σταύρωση και την Ανάσταση του Χριστού.

Ιδιαίτερο και ξεχωριστό είναι το έθιμο του «Νιπτήρα» που αναβιώνει τη Μεγάλη Πέμπτη στην κεντρική πλατεία μπροστά από το Δημαρχείο. Σαν άλλος Ιησούς στον Μυστικό Δείπνο, ο μοναχός πλένει και φιλά τα πόδια δώδεκα μοναχών ντυμένων με πορφυρά άμφια και στη συνέχεια κατευθύνεται προς τον τόπο προσευχής θυμίζοντας την προσευχή του Χριστού στους κήπους της Γεσθημανής.

Ο ρουκετοπόλεμος καλά κρατεί

Η ανάσταση του Θεανθρώπου τα μεσάνυχτα του Μεγάλου Σαββάτου συνοδεύεται από τους εκκωφαντικούς ήχους των βεγγαλικών σε μια εθιμική προσπάθεια των πιστών να ξορκίσουν τον θάνατο. Ο «ρουκετοπόλεμος» της Χίου όμως είναι από τα πλέον ξακουστά έθιμα της Ανάστασης.

Με ρίζες στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, οι κάτοικοι των ενοριών του Αγίου Μάρκου και της Παναγίας της Ερειθιανής έφτιαχναν αυτοσχέδια κανονάκια τα οποία με την πάροδο των ετών εξελίχθηκαν στις σημερινές ρουκέτες. Επειδή οι δύο εκκλησίες του Βροντάδου βρίσκονται αντικριστά η μία στην άλλη, στόχος αυτού του «πολέμου» για τους ενορίτες της Παναγιάς της Ερειθιανής είναι ο τρούλος και το Λιονταράκι του Αγίου Μάρκου· αντίστοιχα των ενοριτών του Αγίου Μάρκου στόχος είναι το ρολόι της Παναγιάς της Ερειθιανής.

Οποιος επισκεφθεί λοιπόν το Βροντάδο το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου θα νομίζει ότι βρέθηκε ξαφνικά στην εμπόλεμη Συρία. Το φαντασμαγορικό σκηνικό όμως και ο ολόφωτος νυχτερινός ουρανός από τις χιλιάδες ρουκέτες που εκτοξεύονται θα τον αποζημιώσουν. Χαρακτηριστικό είναι ότι αμέσως μετά το Πάσχα ξεκινά η προετοιμασία των βεγγαλικών ώστε να είναι έγκαιρα έτοιμα σε έναν χρόνο για τον επόμενο «πόλεμο».

.tovima.gr
25/4/13
--
-
ΣΧΕΤΙΚΑ:

• ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ (Οι Επιτάφιοι των Ελλήνων)

• Ήθη κι έθιμα του Πάσχα στη Βόρεια Ελλάδα