Ο νέος Βόσπορος ως κλειδί για την κυριαρχία των ΗΠΑ στη Μ.Θάλασσα / Turkey’s “new Bosporus”: risks and benefits

Διώρυγα της Κωνσταντινούπολης

Η Τουρκία θα κατασκευάσει ένα νέο Βόσπορο. Οι ειδικοί αμφιβάλλουν για τη γρήγορη απόσβεση του έργου, αλλά υπογραμμίζουν δεόντως το γεωπολιτικό πλεονέκτημα, που θα αποκτήσει η Άγκυρα και οι σύμμαχοί της στο ΝΑΤΟ, εάν παρ’ όλ’ αυτά το έργο υλοποιηθεί.

 

Το νέο σχέδιο ονομάζεται Διώρυγα της Κωνσταντινούπολης. Πριν από δύο χρόνια, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, το ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Και να που προ ημερών το σχέδιο εγκρίθηκε από την κυβέρνηση της χώρας.

Ως ένα από τα επιχειρήματα οι Τούρκοι προβάλουν το γεγονός ότι τα Στενά του Βοσπόρου έχουν γίνει ρηχότερα, ότι έχουν μολυνθεί σημαντικά από πετρελαϊκά απόβλητα, γι’ αυτό είναι ουσιαστικά αδύνατο να αυξηθεί η κυκλοφορία των δεξαμενοπλοίων. Επιπλέον η Άγκυρα θέλει να μειώσει την περιβαλλοντική επιβάρυνση στη λεκάνη των Στενών, να κατοχυρώσει την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και να συγκεντρώσει κεφάλαια για την εξάλειψη τυχόν ατυχημάτων με πετρελαιοφόρα πλοία.

Από την πρώτη ματιά το έργο του δεύτερου Βοσπόρου φαίνεται υπέροχο. Ωστόσο, οι

ειδικοί το χαρακτηρίζουν παρ’ όλ’ αυτά μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές αυταπάτες της εποχής μας. Το ελάχιστο κόστος για την κατασκευή είναι 20 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ η κατά προσέγγιση ημερομηνία παράδοσής του προς εκμετάλλευση είναι το 2023. Προκαταρκτικά έχει σχεδιαστεί ότι περίπου το ένα τρίτο των κεφαλαίων του πρέπει να προέλθει από τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ το υπόλοιπο από ιδιώτες επενδυτές μέσω συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα. Η περίοδος απόσβεσης του έργου είναι τρομακτικό ακόμη και να τη φανταστεί κανείς.

Σε γενικές γραμμές, η οικονομική αιτιολόγηση της κατασκευής ενός εναλλακτικού Βοσπόρου μπορεί να αμφισβητηθεί. Κάτι που δεν μπορεί να γίνει για την πολιτική θεμελίωσή του.

Σύμφωνα με τη Συνθήκη του Μοντρέ στις χώρες εκτός Μαύρης Θάλασσας επιτρέπεται η διέλευση μέσω Βοσπόρου στον Εύξεινο Πόντο μόνο ελαφρά πολεμικά πλοία επιφανείας και βοηθητικά σκάφη, όχι όμως αεροπλανοφόρα και υποβρύχια. Η συνολική χωρητικότητα της μοίρας των πολεμικών πλοίων χωρών εκτός Μαύρης Θάλασσας, που βρίσκεται στα νερά της δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 45.000 τόνους. Ωστόσο οι περιορισμοί αυτοί δεν θα ισχύουν για τον ανθρωπογενές αδελφάκι του Βοσπόρου, πράγμα, που μετακινεί την περιφερειακή στρατιωτική-πολιτική ισορροπία υπέρ της Τουρκίας και των συμμάχων της. Μιλά ο αναλυτής του ρωσικού Ινστιτούτου Παγκόσμιας Οικονομίας και Διεθνών Σχέσεων Βίκτορ Ναντένι-Ραγέφσκι:

Μια ανθρωπογενής διώρυγα είναι απίθανο ότι θα υπόκειται στους όρους της Συνθήκες του Μοντρέ. Ουσιαστικά η διέλευση των στρατιωτικών φορτίων και η διέλευση των πολεμικών πλοίων θα είναι δυνατή. Θα πρέπει πολλά πιθανώς να διευκρινιστούν ως προς το διεθνές νομικό πλαίσιο. Ακόμη και σε καιρό πολέμου οι Τούρκοι (δεδομένου ότι θα είναι δική τους διώρυγα και όχι διεθνή στενά) θα έχουν το δικαίωμα να επιτρέπουν τη διέλευση κάποιων πλοίων. Αυτό θα ενισχύσει τις θέσεις της Τουρκίας.

Εάν πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, τότε ο δεύτερος Βόσπορος χρειάζεται στις Ηνωμένες Πολιτείες για να ενισχύσουν την επιρροή τους στην περιοχή. Είναι σαφές ότι στη Ρωσία αυτό δεν μπορεί να αρέσει. Αλλά και η Τουρκία είναι απίθανο ότι θα ωφεληθεί από μια τέτοια διαμόρφωση των δυνάμεων. Φυσικά από τακτική άποψη το περιφερειακό της καθεστώς θα αυξηθεί. Αλλά από στρατηγική άποψη θα βρεθεί να έχει εμπλακεί σε έναν πολύ αμφίβολο τυχοδιωκτισμό με ασαφή κατάληξη. Και η φήμη της ως ανεξάρτητου γεωπολιτικού παίκτη θα τεθεί υπό συζήτηση.

.greek.ruvr.ru

27/4/13

--

-

• Turkey’s “new Bosporus”: risks and benefits

Turkey’s government has given the go-ahead to the Canal Istanbul project linking the Black and Marmara Seas and allowing ships to bypass the crowded Bosphorus Strait. Its construction may seem economically controversial, but may appear geopolitically beneficial, experts say.

The idea was first voiced by Turkey’s Prime Minister Recep Tayyip Erdoğan during his election campaign back in 2011. The project aims to relieve the congested Bosphorus Strait as well as to improve the Strait’s ecology and navigation safety by shifting tanker traffic to the new canal.

The project looks perfect at first site, but experts believe it’s an absolute utopia. The minimum costs are estimated at 20 bln dollars while the Canal is expected to go into operation by 2023. Therefore, the payback period of the project is now almost impossible to estimate.

The project is expected to be mainly funded by the government while private investors are to contribute one third of the needed sum.

Viktor Nadein-Raevsky, analyst from the Russian-based Institute of World Economy and International Relations, shared his view on the idea.

"The new canal will increase the shipping capacity but it will be a toll route while now international obligations don’t allow Turkey levy passage fees through its natural straits (though it manages to find certain loopholes). The Istanbul Canal will certainly be a major step forward for Turkey but I have doubts about the return of the project."

Transit tolls to pass through the new canal will be higher, thus pushing other Black Sea countries to switch to alternative and cheaper shipping routes.

However, political benefits of the new project seem to be more evident.

• The Montreux Convention Regarding the Regime of the Straits gives freedom of passage through the Turkish Straits only to merchant vessels while military vessels and subs are subject to some restrictions. The maximum aggregate tonnage which non-riparian States may have in the Black Sea is 45,000 tons.

The new canal will see no such restrictions which shifts regional military and political focus in the region to Turkey and its NATO allies, says Viktor Nadein-Raevsky.

Let’s be frank – the new canal is needed by the US to boost its influence in the region and Russia will not be pleased with the

fact. As for Turkey, it is also unlikely to benefit the new balance of power - while its regional status will rise tactically, strategically the country will be involved in a rather controversial affair with unpredictable results.

This could put Turkey’s reputation of an independent geopolitical entity under threat– so the question is whether Ankara is ready to trade its reputation for geopolitical benefits or not.

Sergey Duz
Читать полностью: http://english.ruvr.ru/2013_04_26/Turkey-s-new-Bosporus-risks-and-benefits/

26/4/13

 

---

--

--

--

The Istanbul/Constantinople canal project