Tuesday, August 27, 2013

Χημική επίθεση στη Συρία. Προβοκάτσια ή κλιμάκωση;

Του Γιώργου Ρήγα
Ο Ιμπν Χαλντούν, ένας από τους σπουδαιότερους λόγιους του αραβικού κόσμου έλεγε πως η αλήθεια μοιάζει με το νερό που παίρνει το σχήμα του δοχείου που το περιέχει. Με άλλα λόγια, καλό είναι ορισμένες φορές να επικεντρώνουμε λιγότερο σε αυτά καθαυτά τα γεγονότα και περισσότερο στο πλαίσιο που τα περιβάλλουν, ιδιαίτερα όταν έχουμε να κάνουμε με καταστάσεις τόσο περίπλοκες όσο η συριακή κρίση.

Το θέμα που κυριαρχεί στη διεθνή ατζέντα δεν είναι άλλο από την επίθεση που έγινε στα προάστια της Δαμασκού τις πρωινές ώρες της 21ης Αυγούστου. Ήταν μια άνευ προηγουμένου ενέργεια που περιλάμβανε χημικά όπλα με καταστροφικές συνέπειες ή όχι; Αν πράγματι έγινε έτσι τότε ποιος κρύβεται πίσω της; Το καθεστώς Άσσαντ ή η ένοπλη αντιπολίτευση; Ποια ήταν τα κίνητρα εκείνων που αποφάσισαν να παίξουν με τη φωτιά και πάνω από όλα τι μπορεί να σημάνει αυτή η ενέργεια για τη χώρα και την ευρύτερη περιοχή;



Επειδή σε κάθε πόλεμο η αλήθεια είναι από τα πρώτα πράγματα που μπαίνουν στο στόχαστρο ο εξωτερικός παρατηρητής οφείλει να είναι πολύ επιφυλακτικός και ως εκ τούτου καλό είναι να αναρωτηθεί ακόμα και για την ίδια την τέλεση του συμβάντος. Έλαβε δηλαδή στα αλήθεια  χώρα η επίθεση με τα χημικά την περασμένη Τετάρτη ή όχι;

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι μάλλον καταφατική και αυτό γιατί η πληθώρα των βίντεο που έδωσε στη δημοσιότητα η αντιπολίτευση ήταν πολύ δύσκολο να σκηνοθετηθούν συντονισμένα. Στο ίδιο πνεύμα, ο αριθμός των εικονιζόμενων προσώπων ήταν πολύ μεγάλος για να παραπέμψει σε θέατρο στην υπηρεσία της όποιας αρρωστημένης προπαγάνδας. Τέλος, στρατιωτικοί ειδικοί επιβεβαίωσαν στο BBC πως τα παρουσιαζόμενα θύματα είχαν συμπτώματα που παρέπεμπαν ευθέως σε έκθεση σε χημικά όπλα. 

Πάνω σε αυτό θα μπορούσε να αντιτείνει κάποιος καχύποπτα πως οι συγκεκριμένοι ειδικοί είναι προκατειλημμένοι αρνητικά με το συριακό καθεστώς. Αυτό είναι ακριβές αλλά σε ένα κόσμο που η πληροφορία διαχέεται προς όλες τις κατευθύνσεις με ταχύτητα φωτός θα ήταν εξαιρετικά παρακινδυνευμένο οι όποιοι αξιωματούχοι να υποστηρίξουν δημόσια κάτι που δεν θα έστεκε επιστημονικά.

Αν στη συγκεκριμένη περίπτωση συνέβαινε κάτι τέτοιο τότε Ρώσοι ειδικοί με μεγάλη ευχαρίστηση θα αποκαθιστούσαν την αλήθεια καταγαγόντας έτσι μια άνευ προηγουμένου νίκη στον πόλεμο της επικοινωνίας που έχει στηθεί στο περιθώριο του συριακού εφιάλτη. Το ότι αυτό δεν έγινε ποτέ ενισχύει ακόμα περισσότερο τις αιτιάσεις περί πραγματικής χρήσης πυρομαχικών με χημικές κεφαλές με το βασικά ερωτήματα να παραμένουν. Από ποιον και γιατί;

Τις ωφελείται;

Τα εγκλήματα, πόσο μάλλον τα εγκλήματα πολέμου, σπάνια συνοδεύονται με θύτες περήφανους για το έργο τους. Δεν είναι μόνο ο φόβος των κυρώσεων αλλά και η γενικότερη αγωνία για την διεθνή εικόνα τους που ωθεί κράτη και οργανώσεις να αποφεύγουν να ταυτίζονται με ειδεχθείς πράξεις. Ας μη ξεχνάμε πως και η  «Τελική Λύση» του Χίτλερ ήταν ένα απόρρητο εγχείρημα.

Υπό αυτό το σκεπτικό δεν πρέπει να ξενίζει κανέναν το ότι Άσσαντ και αντιπολίτευση αλληλοκατηγορούνται για τα γεγονότα της 21ης Αυγούστου. Σε κάθε περίπτωση όμως δεν μπορεί να φταίνε και οι δύο. Κάποιος είναι αθώος και κάποιος ένοχος. Τα χημικά στοχοποίησαν περιοχές που ελέγχει η αντιπολίτευση αλλά αυτό δεν είναι αρκετό για να ενοχοποιήσει τις πιστές στο καθεστώς δυνάμεις και αυτό γιατί όπως, φαινομενικά δικαίως, λένε πολλοί ο Άσσαντ δεν είχε κανένα κίνητρο να ρισκάρει μια διεθνή κλιμάκωση την ώρα μάλιστα που κερδίζει έδαφος σε όλα τα μέτωπα. Αλλά είναι όμως τα πράγματα ακριβώς έτσι;

Την επαύριο της επίθεσης διαχύθηκαν πολλές θεωρίες συνωμοσίας για το πώς η αντιπολίτευση σκηνοθέτησε την όλη επιχείρηση. Σύμφωνα με ένα από τα πιο αστεία σενάρια χορήγησε με τη βία ενέσεις με χημικά στοιχεία σε εκατοντάδες γυναικόπαιδα ώστε να εκβιάσει μια διεθνή επέμβαση ένα χρόνο μετά τις δηλώσεις Ομπάμα ότι τα χημικά όπλα αποτελούν κόκκινη γραμμή για την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Τέτοιες υπερβολές πάνε χέρι χέρι με τις αναφορές της αντιπολίτευσης περί 1.300 νεκρών όταν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα επιβεβαίωσαν τελικά 3.600 περιστατικά με νευροτοξικά συμπτώματα εκ των οποίων μόνο τα 355 ήταν θανατηφόρα.

Όσοι αντιμάχονται ένοπλα τον Άσσαντ οπωσδήποτε δεν είναι κάποια λέσχη αγίων αλλά από την άλλη είναι εξαιρετικά απίθανο να δρουν με ένα τόσο κυνικό μακιαβελισμό που να τους ωθεί να εμβολιάζουν μαζικά δικούς τους ανθρώπους με θανατηφόρες ουσίες. Αν μη τι άλλο αν επιχειρούσαν κάτι τέτοιο θα αύξαναν τις πιθανότητες να πάει κάτι στραβά και ως εκ τούτου να εκτεθούν ανεπανόρθωτα.

Από την άλλη όμως είναι σχετικά πιθανό κάποια ακραία και μεμονωμένη οργάνωση να πήρε την απόφαση να προχωρήσει σε ένα προβοκατόρικο χημικό κτύπημα σε κάποια από τις περιοχές που δεν ελέγχει το καθεστώς. Αυτή η θεωρία όμως συνοδεύεται από μια βαρύνουσα παράμετρο, τα χημικά όπλα δεν κυκλοφορούν στην αγορά όπως τα ελαφρά αυτόματα. Εξαιτίας αυτού λοιπόν καμία οργάνωση δεν θα μπορούσε να προμηθευτεί ανάλογο οπλισμό χωρίς τη βοήθεια ή την παρότρυνση μυστικών υπηρεσιών προηγμένων κρατών.

Με άλλα λόγια, για να ευσταθεί αυτό το σενάριο θα πρέπει να υπάρχει σοβαρή πρόθεση από τον δυτικό παράγοντα να επέμβει δυναμικά στη Συρία κάτι που ελάχιστα έχει διαφανεί τον τελευταίο χρόνο. Ενδεχομένως ΗΠΑ, Γαλλία και Βρετανία να κατέληξαν ξαφνικά σε μια λύση αναφορικά με το συριακό γρίφο και με τη συναίνεση του Ισραήλ να προχωράνε προς την εφαρμογή της αγνοώντας τον ρωσικό παράγοντα. Αλλά μήπως και αυτό είναι μια επιφανειακή ανάγνωση;

Πόσο αληθεύει ότι ο Άσσαντ δεν είχε κανένα κίνητρο για να χρησιμοποιήσει χημικά;

Εδώ και δυόμιση χρόνια οι πιστές στο συριακό καθεστώς δυνάμεις έχουν επανειλημμένα σφυροκοπήσει κατοικημένες περιοχές στην προσπάθεια τους να εκδιώξουν αντάρτες που βρίσκουν καταφύγιο σε αυτές. Η συγκεκριμένη τακτική αποδεικνύει πως από πλευράς Άσσαντ δεν υπάρχουν ηθικά κολλήματα αναφορικά με την περιττή απώλεια αμάχων.

Αν δηλαδή η χρήση χημικών του εξασφάλιζε την επικράτηση του τότε θα προχωρούσε σε χρήση τους χωρίς φειδώ ή αιδώ. Ο λόγος που δεν το κάνει δεν είναι ότι σκέφτεται τους αμάχους συμπολίτες του αλλά τις διεθνείς αντιδράσεις. Και όταν οι υπερασπιστές του λένε πως δεν είχε κίνητρο να κάνει χρήση χημικών την περασμένη εβδομάδα εκεί ακριβώς αναφέρονται.

Πράγματι ο Άσσαντ από την αρχή της κρίσης ήταν πολύ προσεκτικός στις κινήσεις του καθώς δεν ήθελε με άγαρμπες ενέργειες να επαναλάβει το λάθος του Καντάφι και να προκαλέσει μια διεθνή επέμβαση με μη αναστρέψιμες συνέπειες. Για παράδειγμα χρησιμοποίησε βαρύ πυροβολικό και εναέρια μέσα πολύ μετά την μετεξέλιξη της εξέγερσης σε εμφύλια σύρραξη.

Όσο περισσότερο σιγουρευόταν για την απροθυμία της Δύσης να επέμβει και για τη θέληση της Ρωσίας να τον προστατεύσει τόσο περισσότερο απελευθέρωνε τις δυνάμεις του και μίλαγε ανοικτά για την άμεση εμπλοκή του Ιράν και τη Χεζμπολλάχ στο πλευρό του.

Όσοι θεωρούν παράλογη τη χρήση χημικών από τον  συριακό στρατό επικαλούνται τις νίκες του έναντι των ανταρτών. Ένας στρατός που προελαύνει, λένε, δεν έχει ανάγκη να καταφύγει σε ριψοκίνδυνες ενέργειες.

Αν όμως οι καθεστωτικές δυνάμεις καταγάγουν τον ένα θρίαμβο μετά τον άλλο τότε γιατί εδώ και δύο χρόνια αδυνατούν να εκκαθαρίσουν τα περίχωρα της Δαμασκού; Γιατί η Χομς που είναι σχεδόν ισοπεδωμένη εξακολουθεί να αποτελεί θέατρο επιχειρήσεων; Γιατί οι βόρειες περιοχές παραμένουν σε τόσο μεγάλο ποσοστό στα χέρια της αντιπολίτευσης; Γιατί μόλις την περασμένη εβδομάδα δεκάδες χιλιάδες Κούρδοι, που γενικά κρατούν μια στάση φιλικής ουδετερότητας προς τον Άσσαντ, εγκατέλειψαν τις εστίες τους για το Βόρειο Ιράκ;

Η απάντηση έγκειται στο γεγονός ότι ο συριακός εμφύλιος εδώ και μήνες έχει παγιδεύσει τα εμπόλεμα μέρη σε ένα φθοροποιό αδιέξοδο. Αυτό που κρατά το στρατόπεδο του Άσσαντ ενωμένο είναι το ένστικτο της επιβίωσης για την προάσπιση των κεκτημένων της εξουσίας.

Από την άλλη, η όποια συνοχή της αντιπολίτευσης συνιστάται στην ελπίδα ότι κάποια στιγμή, με εξωτερική κυρίως βοήθεια, θα αλλάξουν οι ισορροπίες στα πεδία των μαχών. Υπό αυτή την έννοια το καθεστώς ίσως να είχε συμφέρον να κάνει περιορισμένη χρήση χημικών όπλων όχι τόσο για να εκκαθαρίσει επιτέλους τα προάστια της πρωτεύουσας όσο για να καταδείξει στους αντιπάλους της ότι η Δύση δεν έχει κόκκινες γραμμές και ότι δεν θα επέμβει ποτέ.

Η εμπέδωση μιας τέτοιας αντίληψης θα επέφερε την ηθική κατάρρευση στις τάξεις των ανταρτών και έτσι η στρατηγική τους ήττα θα ήταν απλά θέμα χρόνου. Αν μη τι άλλο αυτή η προσέγγιση εξηγεί γιατί θα μπορούσε ο Άσσαντ να πάρει το ρίσκο να παίξει με τις φερόμενες ως κόκκινες γραμμές του Λευκού Οίκου.

Στην πολιτική όμως, όπως ακριβώς και στη ζωή, τα στοιχήματα δεν αποδίδουν πάντα. Οι αμέσως επόμενες βδομάδες θα δώσουν τις απαντήσεις που σήμερα μας λείπουν αλλά για τα εκατοντάδες θύματα της περασμένης βδομάδας, αυτών που βρίσκονται πίσω από τους ψυχρές γεωπολιτικές ερμηνείες των ειδικών, δεν θα έχουν την παραμικρή σημασία διότι για εκείνους η ρήση «μακροπρόθεσμα θα είμαστε όλοι νεκροί» έχει ήδη τελεστεί.
 
* Ο κ. Ρήγας είναι υποψήφιος διδάκτορας στο τμήμα Μεσανατολικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. 
http://www.capital.gr/news.asp?id=1859252#
27/8/13


Πηγή:www.capital.gr

5 comments:

  1. Western logic on Syria: ‘We need to bomb it to save it’...

    The military buildup in the Mediterranean indicates that Assad’s opponents intend to militarily intervene in Syria under cover of ‘humanitarian intervention’, a disingenuous narrative that could not be further from the truth.

    Pictures and videos that have surfaced following the alleged use of chemical agents in the eastern suburbs of Damascus are profoundly disturbing and a thorough and substantial investigation into what took place there is absolutely essential. However, it is conversely disturbing that those Western governments who have staunchly supported anti-government militants are using this opportunity to legitimize the use of force against the government in Damascus.

    The United States, Britain, and France are unwavering in their assertions that the Assad government and the Syrian Arab army were the perpetrators of the chemical weapon attack, despite no evidence to substantiate these claims. These governments seem to be sure that Damascus is guilty on the basis of it preventing a UN investigation team from visiting the site, and when investigators eventually did reach the area, it didn’t matter to them because they argued that the Syrian government had destroyed all evidence of wrongdoing.

    Assad’s opponents have constructed a deeply cynical and hysterical political narrative that Western leaders are now parroting in unison.

    There are several reasons why Damascus showed hesitation in allowing UN inspectors to access the site, the most apparent being that this attack allegedly took place in rebel-held strongholds on the outskirts of the capital, and that the security of the UN team could not be guaranteed if rebels attacked them or launched more chemical weapons during their visit.

    Syrian rebels have demonstrated their hostility to UN forces on previous occasions; anti-government groups kidnapped 21 UN peacekeepers in the Golan Heights in March, and another four peacekeepers later in May. That the UN convoy was fired upon by unidentified snipers is hardly surprising in that it is another stunt in a series of moves to escalate the situation to provoke an international response.

    The UN team eventually made it to the site to collect evidence and, contrary to Western assertions, the UN claimed that it was still possible for the team of experts to gather necessary evidence despite the time elapsed since the alleged attack.
    Who benefits from using chemical weapons?

    The narrative that the Assad government used chemical weapons, specifically while a UN team was in Damascus to investigate previous uses of chemical weapons, is tactically and politically illogical and in no way serves the interests of the Syrian government.

    These attacks transparently serve the interests of anti-government militias who have long called for NATO intervention, as well as the Syrian political opposition who are now refusing to take part in any planned Geneva negotiations. Furthermore, allegations that the regime used chemical weapons benefits the international opponents of Assad, who have materially and financially aided and armed non-state actors and foreign fighters on an unprecedented scale. ....http://rt.com/op-edge/syria-western-logic-bomb-save-041/
    27/8/13

    ReplyDelete
  2. Analysis: U.S. strike would aim to punish Assad, not turn tide of war...

    (Reuters) - Any strike by the United States and its allies on Syria will probably aim to teach President Bashar al-Assad - and Iran - a lesson on the risks of defying the West, but not try to turn the tide of the civil war.

    U.S. and European officials say a short, sharp attack - perhaps entirely with cruise missiles - is the preferred response to what they believe is Assad's responsibility for a chemical weapons attack on rebel-held areas last week.

    If such a strike goes ahead, President Barack Obama's administration will have to select its targets with extreme care as it tries to deter not only Assad but also Syria's ally Iran over its nuclear program.

    "The administration has to decide what its objective is - punishment to show that there is a price and to re-establish a deterrent, or to change the balance of power in Syria," said Dennis Ross, a top White House adviser on the Middle East until late 2011. "I suspect it will be geared towards the former."

    NATO air strikes in 2011 helped to change the course of the Libyan civil war, allowing rebels to overthrow Muammar Gaddafi, but Obama is unlikely to opt for something similar in Syria.

    U.S. officials said the Pentagon has submitted a range of possible attack plans for Syria to the White House, and analysts believe the scope would be modest.

    "I think it will happen but it will be minimal, just enough to show the world that we did something," said Hayat Alvi, lecturer in Middle Eastern studies at the U.S. Naval War College. "The broader goal is not to get the U.S. involved too deeply - and especially not to allow any boots on the ground."....http://www.reuters.com/article/2013/08/27/us-syria-usa-options-analysis-idUSBRE97Q0I420130827?feedType=RSS&feedName=worldNews
    27/8/13

    ReplyDelete
  3. Russia to Question IAEA on Syria Nuclear Risks...

    MOSCOW, September 5 (RIA Novosti) – Russia will raise the issue of nuclear risks involved in a possible US strike on Syria at a meeting of the International Atomic Energy Agency’s board of governors next Monday, the Russian Foreign Ministry said Thursday.

    A day before, the ministry urged the IAEA secretariat to urgently analyze such risks.

    Western intervention in Syria could jeopardize the region’s nuclear security, the ministry said in a statement, adding that any damage caused to a neutron reactor near Damascus would have disastrous consequences.

    The IAEA told RIA Novosti that it would consider Russia’s risk-analysis initiative as soon as an official request arrives. On Thursday, a diplomatic source in Vienna told RIA that Moscow would soon send an official request to the agency.

    The US Senate Foreign Relations Committee voted on Wednesday to give President Barack Obama the authority to use military force against the government of Syrian President Bashar Assad in response to an alleged chemical weapons attack last month.

    A US intelligence report claims that the Assad regime was behind a chemical weapons attack near Damascus on August 21 that Washington says left more than 1,400 people dead.

    The UN Security Council has so far not authorized any military intervention in the Syrian crisis. Russia has urged all parties in the conflict to use diplomatic means to resolve it.
    http://en.rian.ru/russia/20130905/183186232/Russia-to-Question-IAEA-on-Syria-Nuclear-Risks.html
    5/9/13

    ReplyDelete
  4. Η Ρωσία θα θέσει το ζήτημα του πυρηνικού κινδύνου στον ΔΟΑΕ...

    Η Ρωσία θα θέσει στην φθινοπωρινή σύνοδο του Συμβουλίου των Επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), στις 9 Σεπτεμβρίου, το θέμα των πυρηνικών κινδύνων σε σχέση με το ενδεχόμενο πλήγμα των ΗΠΑ κατά της Συρίας - δήλωσε την Πέμπτη το Υπουργείο Εξωτερικών της ΡΟ.

    Στη δήλωση του Υπουργείου αναφέρεται, ότι η στρατιωτική επέμβαση των χωρών της Δύσης στη Συρία μπορεί να θέσει υπό απειλή την πυρηνική ασφάλεια της περιοχής. Τα επακόλουθα της ρίψης ενός βλήματος στον αντιδραστήρα-μινιατούρα (πηγή νετρονίων), που βρίσκεται κοντά στη Δαμασκό, μπορούν να αποβούν καταστροφικά.
    Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο: http://greek.ruvr.ru/news/2013_09_05/241083106/
    5/9/13

    ReplyDelete
    Replies
    1. IAEA says looks into Russian warning on Syria nuclear site...

      The U.N. nuclear watchdog has received a request from Russia to assess the impact if a missile were to hit a small Syrian reactor and is considering the issue, the Vienna-based agency said on Friday.

      Russia said this week a military strike on Syria could have catastrophic effects if the research reactor near Damascus that contains radioactive uranium was struck, "by design or by chance".

      It called on the U.N. International Atomic Energy Agency (IAEA) to urgently assess the risk as the United States considers military action to punish Syria's government for an alleged gas attack.

      "I can confirm that the IAEA has received a formal request from the Russian Federation. The agency is considering the questions raised," IAEA spokeswoman Gill Tudor said in an e-mail, giving no further detail.

      Russia said nearby areas could be contaminated by highly enriched uranium and that it would be impossible to account for the nuclear material after such a strike, suggesting it could fall into the hands of people who might use it as a weapon.

      Nuclear experts say the so-called Miniature Neutron Source Reactor (MNSR), a type of research reactor that is usually fuelled by highly enriched uranium, is small and that any radioactive fallout may pose a local hazard.

      The amount that such a reactor usually holds, about 1 kg of highly enriched uranium, is less than the 25 kg that would be sufficient to build a bomb, they say.

      One Western diplomat in the Austrian capital played down the issue. "It is very unlikely that something like this happens, and the quantity which is in this research reactor is very small," the envoy said. "I have the feeling that the agency does not perceive this as a very grave concern." ....http://www.hurriyetdailynews.com/iaea-says-looks-into-russian-warning-on-syria-nuclear-site.aspx?pageID=238&nID=53964&NewsCatID=359
      6/9/13

      Delete

Only News

Featured Post

US Democratic congresswoman : There is no difference between 'moderate' rebels and al-Qaeda or the ISIS

United States Congresswoman and Democratic Party member Tulsi Gabbard on Wednesday revealed that she held a meeting with Syrian Presiden...

Blog Widget by LinkWithin