ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΠΙΛΕΓΟΥΝ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΕΣ ΕΝΤΑΣΕΙΣ ΜΑΖΙ ΜΑΣ. -Απόσπασμα από μελέτη από το τουρκικό ΙΔΡΥΜΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ AVRASYΑ

του Giulden Ayman*
Παρατηρείται ότι η Ελλάδα επιχειρεί μια στρατηγική υψηλής πολιτικής απέναντι στην Τουρκία, για αυτό και υποστηρίζει "ελαφρές στρατηγικές συγκεντρώσεις'': Οι Έλληνες επιθυμούν ελεγχόμενες συγκρούσεις μαζί μας, και σε περιορισμένο χώρο. Αποφεύγουν τις μακροχρόνιες, εκτεταμένες και σκληρές συγκρούσεις. Τα αποτελέσματα μιας ενδεχόμενης ελληνοτουρκικής σύγκρουσης, θα διαμορφωθούν σε μεγάλο βαθμό από το πολιτικό πλαίσιο που θα δημιουργηθεί από πριν. Για την Ελλάδα, η καταλληλότητα του περιβάλλοντος που θα επιλεγεί, θα είναι σε άμεση συνάρτηση με το βαθμό πιθανής αποτυχίας της Τουρκίας στο ίδιο θέμα. Από τη σκοπιά της Ελλάδας, είναι μεγάλης σημασίας η ώθηση της Τουρκίας σε άτοπες και άκαιρες αντιδράσεις, ώστε να ελαττωθεί η υπόληψή της στο εξωτερικό περιβάλλον.  


Η Ελλάδα και η ''Ρωμέικη Διοίκηση νότιας Κύπρου'' (σ.σ. έτσι αποκαλούν οι Τούρκοι απαξιωτικά την Κυπριακή Δημοκρατία) προσπαθούν, ερεθίζοντας την Τουρκία, να την κάνουν να παρασυρθεί σε ακραίες αντιδράσεις, να φανούν στη διεθνή κοινή γνώμη ως ''αδικημένες''  και η Τουρκία  ως ''επιθετική'', για να αυξηθούν υπέρ τους οι εξωτερικές επεμβάσεις για το κυπριακό θέμα.
Είναι δυνατό να βρεθεί κάποια εξήγηση, με βάση την κοινωνιοψυχολογία, για το λόγο που οι Έλληνες επιμένουν σ` αυτή τη πολιτική και αυξάνουν τα μέσα που διαθέτουν για το θέμα αυτό, αλλά και τα ρίσκα που παίρνουν. Εδώ μπορεί να υπογραμμιστεί ένας ψυχολογικός μηχανισμός που αιχμαλωτίζει πότε- πότε, όχι μόνο όσους λαμβάνουν αποφάσεις στο πεδίο εσωτερικής πολιτικής, αλλά και στο διεθνές πεδίο. Ο μηχανισμός αυτός φανερώνεται σαν δυσκολία παραίτησης από μια προηγούμενη απόφαση, από μία σχεδιαζόμενη πολιτική, έστω και αν δεν φτάσει στο σκοπό της  και αν δεν κάνει την αναμενόμενη εντύπωση. Πολλές φορές είναι πιο εύκολο στον άνθρωπο να μείνει πιστός στους λόγους που έχουν δοθεί στην αρχή, στα βήματα που έχουν γίνει, παρά να αντιμετωπίσει τα λάθη. Ιδίως, αν τα εν λόγω άτομα ή ομάδες έχουν επενδύσει αρκετά από οικονομική άποψη σε αυτό το λάθος ή και έχουν τόσο πολύ δεθεί με αυτό από κοινωνική και οικονομική άποψη. 
Ένα βήμα όπως η μετάνοια για μια λάθος απόφαση, η αποδοχή ότι μια σχεδιαζόμενη πολιτική δεν θα λειτουργήσει, δυσκολεύει, στο βαθμό που πιέζει τους ηγέτες- αρχιτέκτονες της εν λόγω πολιτικής απέναντι των αντιπάλων τους. Σε τούτο το σημείο φαίνεται ότι οι ηγέτες για να μη λαβωθούν στην εσωτερική πολιτική, είναι δυνατό να αυξήσουν  τα ρίσκα που παίρνουν εν ονόματι των κοινωνιών τους.

Στην πραγματικότητα, ενώ όλες οι κρίσεις έχουν κάποιες κοινές ιδιότητες, από άποψη διοίκησης στρατηγικών, η δημιουργία μιας υψηλής στρατηγικής εξαρτάται υπερβολικά από το περιεχόμενο της κρίσης. Για παράδειγμα, η πυραυλική κρίση της Κούβας πραγματοποιήθηκε μεταξύ δυο χωρών που κατέχουν πυρηνικά όπλα. Η ανάγκη αποφυγής ενός πυρηνικού πολέμου που θα είχε ολέθριες συνέπειες, οδήγησε τις πλευρές σε ένα τρόπο αντίληψης που εξελίχθηκε πέρα από τη συνηθισμένη διπλωματική λογική. Ενώ η κρίση των S- 300, ήταν μια κρίση σε συμβατικό επίπεδο.

Η λογική της αποτροπής, μας κάνει και σκεφτόμαστε ότι σε περίπτωση που μια χώρα, όπως η Τουρκία, αντιμετωπίσει απειλές για αλλαγή της κατάστασης εις βάρος της, το κόστος της αδιαφορίας της στα γεγονότα μπορεί να είναι πολύ μεγάλο. Τα ιστορικά παραδείγματα, δείχνουν ότι, αν σε περίπτωση που μια χώρα που θέλει να προστατεύσει την ασφάλειά της επιτρέψει τις κινήσεις της αντιπάλου της, δεν μπορεί να γίνει πειστική ότι δεν θα αφήσει αναπάντητες και τις επόμενες, οπότε μπορεί να ανοίξει δρόμος για καταστρεπτικότερες συγκρούσεις.

Εξαιτίας αυτής της αρχής, η απάντηση που θα πρέπει να δίδεται στους Έλληνες, δεν πρέπει να είναι ενθαρρυντικού χαρακτήρα για όμοιες κινήσεις τους στο μέλλον, αλλά αποθαρρυντική. Δεν πρέπει να ξεχνιέται, ότι ενώ μια στρατηγική υψηλού ρίσκου μπορεί να οδηγήσει τις πλευρές σε πόλεμο, μια χαμηλών ρίσκων πιθανόν να ενθαρρύνει την αντίπαλο ακόμη περισσότερο. Διευκολύνοντας έτσι τη δημιουργία μιας σύγκρουσης σε μεγαλύτερο στάδιο, ενώ θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί αν υπήρχε αντίδραση εξαρχής.

* Απόσπασμα από μελέτη από το τουρκικό ΙΔΡΥΜΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ AVRASYΑ
Μετάφραση: Συνεργάτης ΕΛ.Κ.Ε.Δ.Α.
 elkeda.gr
14/10/13