Διασυρμός μέχρι θανάτου - υπάρχει μια γραμμή που διαχωρίζει την κριτική από τον διασυρμό?

Η κριτική, η ανελέητη κριτική για τα κακώς κείμενα όπως και η κριτική σε πρόσωπα για τις απόψεις ή για τις συμπεριφορές τους αποτελεί προφανώς δικαίωμα και συστατικό στοιχείο της δημοκρατίας. Θα πρέπει ωστόσο να αναρωτηθούμε αν υπάρχει μια γραμμή που διαχωρίζει την κριτική από τον διασυρμό, την επιβεβλημένη τιμωρία από τη διαπόμπευση και την ηθική εξόντωση ενός ατόμου. Μια αυτοκτονία βέβαια δεν προσφέρεται ποτέ για δημόσιο σχολιασμό. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και κάθε άνθρωπος κουβαλά τον δικό του σταυρό που όλοι εμείς οι υπόλοιποι ούτε γνωρίζουμε ούτε έχουμε δικαίωμα να μάθουμε.
Από την άλλη πλευρά το κλίμα των ημερών ή μάλλον των τελευταίων χρόνων επιβάλλει να ξανασκεφτούμε αυτοκριτικά τα ήθη που έχουν επικρατήσει στον δημόσιο διάλογο και τις επιπτώσεις που έχουν στην πολιτική μας ζωή.

Το να ζητά φυσικά κανείς νηφαλιότητα και μέτρο στις συνθήκες που περνάμε είναι μια τρελή πολυτέλεια. Εμείς όμως έχουμε φτάσει στο άλλο άκρο, όπου ακόμα και πολιτικοί αρχηγοί υιοθετούν την κάθε τερατολογία που μπορούν να επινοήσουν.
Τεκμήριο της αθωότητας; Αστεία πράγματα. Και τα πιο τρελά σενάρια υιοθετούνται ως πραγματικότητα και η παραμικρή υπόνοια θεωρείται ικανή να οδηγήσει σε αιτήματα για παραίτηση και τιμωρία. Η αρχή ότι οι κατηγορίες δεν ισχύουν αν δεν αποδειχθούν έχει πλήρως αντιστραφεί: στην Ελλάδα πρέπει να αποδεικνύεται η αθωότητα.
Το ίδιο και χειρότερα με την αίσθηση της αναλογικότητας - την ανάγκη δηλαδή η κριτική και η τιμωρία που υφίσταται ο εγκαλούμενος από τη δημόσια έκθεσή του να είναι ανάλογες της βαρύτητας του «εγκλήματός» του. Πολιτικές αβλεψίες αντιμετωπίζονται ως φόνοι εκ προμελέτης και οδηγούν σε οκτάστηλους τίτλους χολής. Πήρε ο Βενιζέλος τη λίστα στο αρχείο του; Μα προφανώς εκβίαζε τους καταθέτες σαν κοινός απατεώνας. Ποιος νοιάζεται για στοιχεία.
Και βέβαια η διαπόμπευση δεν σταματά ούτε όταν ο κατηγορούμενος οδηγηθεί στη Δικαιοσύνη. Οταν πια ζει το προσωπικό του δράμα και μαζί το ζει η οικογένειά του ή τα παιδιά του, ευάλωτος και αδύναμος. Οταν θα αναλογίζεται ενδεχομένως τις συνέπειες των πράξεών του και θα έχει μπροστά του τον δύσκολο αγώνα να υπερασπιστεί τον εαυτό του.
Επιλεκτικές ευαισθησίες θα αντιτείνουν ορισμένοι. Γιατί δεν ασχολιόμαστε με τις άλλες αυτοκτονίες απελπισμένων ανθρώπων που έχουν βρεθεί σε αδιέξοδο λόγω της κρίσης; Σωστά. Θα κάνουμε όμως συμψηφισμό θανάτων; Κάθε αυτοκτονία αποτελεί μια τραγωδία από μόνη της και οφείλουμε να τη σεβαστούμε.
Εκτός και αν όντως αναζητούμε τον συμψηφισμό. Αν ο στόχος δεν είναι να αναζητηθούν οι όποιοι ένοχοι και να τιμωρηθούν, αλλά να βρούμε κάποια εξιλαστήρια θύματα για να τιμωρηθεί το πολιτικό σύστημα και να ικανοποιηθεί η οργή του πλήθους.
Αν κρίνουμε από τα σχόλια στις ηλεκτρονικές σελίδες των εφημερίδων και στα λογής λογής μπλογκ που κυκλοφορούν, πρόκειται για μια ευρύτατα διαδεδομένη αντίληψη. Ποτέ όμως δεν έχουμε σκεφτεί τις επιπτώσεις της.
Γιατί βέβαια πρόκειται για φαύλο κύκλο. Οσο περισσότεροι ένοχοι ?πραγματικοί ή φανταστικοί- τόσο περισσότερο εμπεδώνεται η αντίληψη ότι όλοι τα πιάνουν και τόσο περισσότερους νέους ενόχους αναζητούμε. Μια διαδικασία χωρίς τέλος που δεν δίνει καμία λύση.
Το ακόμα σοβαρότερο πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα που συχνά καταντά κυνήγι μαγισσών, κανένας σοβαρός, νέος, επιτυχημένος στον τομέα του δεν έχει τη διάθεση να ασχοληθεί με την πολιτική. Μετά φωνάζουμε για την ανανέωση της πολιτικής ζωής!

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΑΨΗΣ
panteliskapsis@gmail.com
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=28243&subid=2&pubid=63720824
6/10/12