Από υπεργολάβοι, ρυθμιστές

Εδώ και ένα χρόνο σφραγίσθηκε η τύχη του καθεστώτος Ασαντ στη Συρία, καθώς η Ουάσιγκτον είδε στην πτώση του τον δραστικό περιορισμό της επιρροής του Ιράν στη Μέση Ανατολή.
Ο αμερικανικός παράγων δεν επένδυσε στην Τουρκία του Ερντογάν, που ήθελε να εξαγάγει το δικό του μοντέλο ήπιου σουνιτικού Πολιτικού Ισλάμ, αλλά ανέθεσε την ανατροπή του Μπααθικού Καθεστώτος της Δαμασκού ως υπεργολαβία στην Σαουδική Αραβία, στο Κατάρ και σε άλλα κράτη του Κόλπου.
Η οικονομική ευρωστία πολύ γρήγορα επέτρεψε στο Ριάντ και τους Εμίρηδες να μετατραπούν από υπεργολάβοι σε κυρίαρχους του παιχνιδιού: Χωρίς ενιαία φερέγγυα και αντιπροσωπευτική πολιτική ηγεσία οι αντικαθεστωτικοί της Συρίας απέκτησαν τους τελευταίους μήνες υπερσύγχρονο εξοπλισμό τακτικού στρατού, τηλεπικοινωνίες, ηλεκτρονική συλλογή πληροφοριών, επιδόσεις που μπορούν να στηριχθούν όχι από φανατικούς Μουτζαχεντίν αλλά από καλά πληρωμένους επαγγελματίες στρατιωτικούς, που μπορούν να στρατολογηθούν από το διαθέσιμο άνεργο δυναμικό που προέκυψε από την κατάρρευση των καθεστώτων Σαντάμ το 2003 και Καντάφι το 2011.

Τα παραπάνω συνθέτουν μια δεύτερη βεβαιότητα δίπλα σε αυτήν της επικείμενης κατάρρευσης του καθεστώτος Ασαντ: Τη βεβαιότητα ότι ούτε οι ΗΠΑ ούτε, πολύ περισσότερο, η Τουρκία, και σε καμιά περίπτωση η Γαλλία, δεν θα ελέγχουν τις εξελίξεις στη Δαμασκό την επόμενη μέρα.
Αν οι ΗΠΑ διαμόρφωσαν την πολιτική τους στη Συρία με στόχο την εξάλειψη της επιρροής του Ιράν, το Ριάντ και οι σύμμαχοί του στην Αραβική Χερσόνησο έχουν ως προτεραιότητα να αποτρέψουν τη διαμόρφωση μιας επόμενης μέρας στη Δαμασκό που θα παραπέμπει στο πρότυπο Ερντογάν - ΑΚΡ ή και στη εκδοχή Μόρσι- Μουσουλμανική Αδελφότητα.
Ο θανάσιμος κίνδυνος για τα καθεστώτα της Αραβικής Χερσονήσου δεν είναι άλλος από τον πολλαπλασιασμό καθεστώτων που θα συνδυάζουν το Σουνιτικό Ισλάμ, με τον όποιο βαθμό δημοκρατικού ανοίγματος: Αργά ή γρήγορα οι υπήκοοί τους θα ανακαλύψουν ότι μπορεί να είσαι πιστός στο κήρυγμα του Προφήτη, χωρίς τη δικτατορική απολυταρχική εξουσία των Σουλτάνων και των Εμίρηδων.
Αν κάποιοι στην Ουάσιγκτον πιστεύουν ότι οι υπεργολάβοι θα παραδώσουν το έργο στην εταιρεία που έχει το project management και θα αποσυρθούν ευγενικά, ζουν σε εικονική πραγματικότητα.
Αν μη τι άλλο, ο ρόλος του Ριάντ που τις τελευταίες τρεις δεκαετίες συναγωνίστηκε το Ισλαμαμπάντ στην εξαγωγή και προστασία κάθε είδους σουνιτικού φονταμενταλισμού, τους προειδοποιεί ότι έχουν να κάνουν με σκληρούς παίκτες, που έχουν πλήρη επίγνωση της οικονομικής τους ισχύος για να διεκδικούν ανίερες ισορροπίες και διπλούς ρόλους: Να είναι προνομιακοί σύμμαχοι συνομιλητές της Ουάσιγκτον και ταυτόχρονα να διατηρούν μια σχέση προστασίας ή στην καλύτερη περίπτωση ανοχής-συνενοχής με τους πιο ακραίους σουνίτες σαλαφιστές.
Τι θα εισπράξουν η Ουάσιγκτον και δευτερευόντως η Άγκυρα από την επένδυσή τους στην ανατροπή του Ασαντ, κέρδη ή ζημιές; Αν ο Ασαντ ήταν ένας σκληρός αλλά προβλέψιμος συνομιλητής, πόσο ελέγξιμοι θα είναι οι διάδοχοί του;
Τα ερωτήματα αυτά είναι στρατηγικής βαρύτητας γι τις ΗΠΑ, γιατί αφορούν τη διαχείριση του ανοίγματος της αμερικανικής πολιτικής προς τον Ισλάμ: Πώς είναι δυνατόν να αναζητείς αυτό που στη Ουάσιγκτον αποκαλούν «συνεργασία χωρίς αυταπάτες» (engagement without illusions) με τον Μόρσι και τη Μουσουλμανική Αδελφότητα και ταυτόχρονα να διαχειρίζεσαι μια παράλληλη σχέση με το Υπερσυντηρητικό Ισλάμ της Αραβικής Χερσονήσου που ξεκίνησε με την κατοχύρωση της θέσης του ως υπεργολάβου και τώρα διεκδικεί ρόλο ισότιμου εταίρου σε κοινοπραξία;

• Θανάσιμη απειλή

Ο θανάσιμος κίνδυνος για τα καθεστώτα της Αραβικής Χερσονήσου δεν είναι άλλος από τον πολλαπλασιασμό καθεστώτων που θα συνδυάζουν το Σουνιτικό Ισλάμ με τον όποιο βαθμό δημοκρατικού ανοίγματος: Αργά ή γρήγορα οι υπήκοοί τους θα ανακαλύψουν ότι μπορεί να είσαι πιστός στο κήρυγμα του Προφήτη χωρίς τη δικτατορική απολυταρχική εξουσία των Σουλτάνων και των Εμίρηδων.

Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ
.imerisia.gr17/12/12