Η Τρομοκρατία Απειλή για την Ενεργειακή Ασφάλεια της Ευρώπης

Η πολύνεκρη τρομοκρατική ενέργεια την περασμένη εβδομάδα στις εγκαταστάσεις παραγωγής και διύλισης φυσικού αερίου στην τοποθεσία In Amenas της Αλγερίας, έφερε πάλι στο προσκήνιο την πολύ υπαρκτή απειλή της Ισλαμικής τρομοκρατίας που στόχο έχει την αποσταθεροποίηση των δυτικών κοινωνιών   Η επίθεση και η τετραήμερη αιχμαλωσία από το παρακλάδι της Αλ Κάιντα στο Ισλαμικό Μαχρέμπ (AQIM) που, σύμφωνα με τον μέχρι στιγμής απολογισμό, άφησε τουλάχιστον 48 νεκρούς ομήρους και 20 αγνοουμένους, ενώ στην επιχείρηση ανακατάληψης των  εγκαταστάσεων σκοτώθηκαν 32 αντάρτες, έστειλε όπως ήταν φυσικό κύματα ανησυχίας στις διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα, και έθεσε σε αμφιβολία τη δυνατότητα της χώρας να εγγυηθεί τις συνθήκες υψηλής ασφαλείας που απαιτούνται για την παραγωγή και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων.

Να σημειώσουμε ότι την ευθύνη λειτουργίας του συγκροτήματος στο In Amenas το έχουν οι πολυεθνικές Statoil της Νορβηγίας και η βρετανική BP, οι οποίες και θρήνησαν θύματα, σε συνεργασία με την κρατική εταιρεία πετρελαίου της Αλγερίας, Sonatrach.

Σύμφωνα μάλιστα με διεθνείς αναλυτές η συγκεκριμένη τρομοκρατική ενέργεια φαίνεται ν’ αποτελεί άμεση απειλή για την οικονομική ανάκαμψη της χώρας που επιχειρείται το τελευταίο 12μηνο μετά το λανσάρισμα ενός φιλόδοξου μακροχρόνιου κυβερνητικού προγράμματος επενδύσεων σε μη ενεργειακούς τομείς ύψους $261 δις ευρώ από την κυβέρνηση του προέδρου Αμπτελασίζ Μπουτεφλίκα. «Η Αλγερία είναι μία χώρα η οποία έχει υποφέρει πολύ από την Ισλαμική τρομοκρατία έχοντας αντιμετωπίσει έναν εμφύλιο πόλεμο την δεκαετία του 1990. Έχει δε μεγάλο ενδιαφέρον η παρατήρηση ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της εμπόλεμης αυτής κατάστασης δεν σημειώθηκε ούτε μία τρομοκρατική ενέργεια εις βάρος πετρελαϊκών ή άλλων ενεργειακών εγκαταστάσεων, με την κυβέρνηση να έχει θέσει σε πολύ υψηλή προτεραιότητα την ασφάλειά τους», παρατηρεί στέλεχος διεθνούς πετρελαϊκής εταιρείας Ελληνικής καταγωγής με πολύχρονη παρουσία στη Βόρειο Αφρική.

Η δε ανάδειξη της Αλγερίας ως ενός αξιόπιστου και ασφαλούς προμηθευτή φυσικού αερίου και πετρελαίου της διεθνούς αγοράς, και ιδίως της Ευρώπης, έχει αποτελέσει ύψιστη προτεραιότητα για όλες τις κυβερνήσεις της χώρας τα τελευταία σαράντα και κάτι χρόνια. Παρά το γεγονός ότι η παραγωγή πετρελαίου έχει μειωθεί οριακά τα τελευταία χρόνια από τα 2.0 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα το 2005 στο 1.7 εκατ. βαρέλια το 2012 όπως και η παραγωγή φ. αερίου, από τα 86 δις κυβικά μέτρα (BCMA) το 2008 στα 75 BCMA το 2012, η Αλγερία παραμένει από τους βασικούς ενεργειακούς προμηθευτές της Ευρώπης. Και αυτό παρά το γεγονός ότι η συμμετοχή του Αλγερινού φ. αερίου στην κάλυψη των αναγκών της EU27 έχει μειωθεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία, από 21% το 2002 στο 14% το 2010. Σύμφωνα με αναλυτές τούτο οφείλεται στην μη έγκαιρη πραγματοποίηση επαρκών επενδύσεων στον τομέα των υδρογονανθράκων, κυρίως από διεθνείς εταιρείες, λόγω του νέου και όχι ιδιαίτερα φιλικού επενδυτικού καθεστώτος που εισήχθηκε το 2006. Αποτέλεσμα ήταν να εγκαταλείψουν τη χώρα αρκετές ξένες εταιρείες οι οποίες την εποχή του εμφυλίου πολέμου αριθμούσαν πάνω από 40 και είχαν συμβάλλει καθοριστικά στον διπλασιασμό της τότε πετρελαϊκής παραγωγής. Και όλα αυτά σε ένα κλίμα ανασφάλειας λόγω του εμφυλίου όπου όμως δεν είχαν πραγματοποιηθεί επιθέσεις από Ισλαμιστές τρομοκράτες κατά ενεργειακών εγκαταστάσεων. «Σήμερα ο τομέας upstream της Αλγερίας αντιμετωπίζει μία δύσκολη πρόκληση: Από τη μία πλευρά έχουμε μεγάλες καθυστερήσεις στην υλοποίηση επενδύσεων λόγω του νέου επενδυτικού καθεστώτος με αποτέλεσμα μόνο πολύ μεγάλες εταιρείες να μπορούν να δραστηριοποιηθούν και από την άλλη πλευρά έχουμε θεσμικές δυσκολίες λόγω των υπερεξουσιών που έχει η εθνική εταιρεία υδρογονανθράκων, η Sonatrach που συνεχώς θέτει εμπόδια στην ομαλή λειτουργία των ξένων εταιρειών», παρατηρεί η κα Leila Benali, αναλυτής της IHS CERA στο Παρίσι.

Παρά το γεγονός ότι η παραγωγή από τις εγκαταστάσεις στο In Amenas εκπροσωπεί μόνο το 2% της Ευρωπαϊκής κατανάλωσης, με παραγωγή που φθάνει τα 6.0 BCMA, και αντίστοιχα φθάνει στο 15% της Αλγερινής παραγωγής η έστω και προσωρινή διακοπή τροφοδοσίας, που σημειώθηκε την περασμένη εβδομάδα, θεωρήθηκε μία απόλυτα ανατρεπτική ενέργεια από την Αλγερινή ηγεσία η οποία   αντέδρασε άμεσα κ,αι έσπευσε να καταστείλει βίαια την κατάληψη της μονάδας από τους Ισλαμιστές τρομοκράτες. Συναγερμός εσήμανε ταυτόχρονα και στην πολιτική ηγεσία της ΕΕ στις Βρυξέλλες καθ’ ότι η Αλγερία, η οποία εξάγει αέριο στην Ισπανία και Ιταλία μέσω υποθαλασσίων αγωγών, αποτελεί βασική αρτηρία για την ενεργειακή τροφοδοσία της Ευρώπης. Η ασφάλεια της ενεργειακής προμήθειας και η ασφαλής λειτουργία ενεργειακών εγκαταστάσεων αποτέλεσε για μία ακόμα φορά αντικείμενο emergency meetings που πραγματοποιήθηκαν τις τελευταίες τρεις ημέρες τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στο Παρίσι, όπου ως γνωστό εδρεύει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ).

Το ερώτημα που απασχολεί πλέον επιτακτικά υψηλόβαθμα στελέχη της ΕΕ όσο και το πολιτικό της προσωπικό είναι εάν η επίθεση στην Αλγερία, η οποία ήτο άκρως αποτελεσματική στη διακοπή ροής ενεργειακής προμήθειας προς την Ευρώπη, αποτελεί ένα μεμονωμένο περιστατικό, αντίδραση στην εισβολή των γαλλικών στρατευμάτων στο Βόρειο Μάλι, ή είναι η απαρχή μίας γενικευμένης εξέγερσης τύπου Τζιχάντ με στόχο την αποσταθεροποίηση της Βορείου Αφρικής και του Μαχρέμπ ιδιαίτερα. Μία περιοχή που περιλαμβάνει βασικούς παραγωγούς πετρελαίου και φ. αερίου όπως η Αλγερία, η Λιβύη και η Αίγυπτος αλλά και δευτερεύουσες όπως το Τσαντ και ο Νίγηρας (Niger) που είναι βασικός παραγωγός ουρανίου. Με τη Νιγηρία, η οποία έχει μεγάλο ισλαμικό στοιχείο, και η οποία αποτελεί βασικό παραγωγό πετρελαίου, να ευρίσκεται σε κοντινή απόσταση. Μπορεί ο Οσάμα Μπιν Λάντεν να εξουδετερώθηκε το 2011 από τους αμερικανούς, αλλά απ’ ό,τι φαίνεται η Αλ Κάιντα συνεχίζει να υπάρχει με πολύ έντονη παρουσία στη Βόρειο και Δυτική Αφρική, στην Υεμένη, στη Συρία, την Ινδονησία στο Αφγανιστάν, το Πακιστάν και αρκετά άλλα κράτη με απώτερο σκοπό τη δημιουργία του παγκόσμιου Χαλιφάτου.

.energia.gr

22/1/13

--

-

ΣΧΕΤΙΚΟ:

• Αλγερία-Ιν Αμένας: οι χειρότεροι φόβοι επαληθεύτηκαν / How the crisis unfolded (map)