Αναζητώντας τον χαμένο μίτο

Tου Παντελη Μπουκαλα
Κατακλυσμός του Δευκαλίωνα τα γεγονότα, κατακλυσμός του Νώε τα ψευδογεγονότα, κατακλυσμός του Ωγυγου οι φήμες και τα σενάρια, κι όλα τους να παρουσιάζονται στον ίδιο τόνο, με δραματική μουσική και με ηχηρά πρωτοσέλιδα. Πού να βρεις λοιπόν βαρκούλα για να μπεις, σωσίβιο για ν’ αρπάξεις, για να περάσεις αντίπερα, σε μια περιοχή όπου να στέκεται κάπως όρθιος ο Ορθός Λόγος. Και με την Αριάδνη αγενώς παρατημένη στη Νάξο από τον ερωτύλο Θησέα, πού να βρεις μίτο, ένα νήμα γερό για να μη χαθείς μες στον λαβύρινθο και να καταφέρεις να συνδέσεις τα σενάρια με τα συμβάντα, τις δηλώσεις με τις πράξεις, τις φήμες με την αλήθεια, τις δεσμεύσεις με την αθέτησή τους, τις ιδεολογίες με την αποκρυστάλλωσή τους στην καθημερινότητα.

Επιπλέον, πού να βρεις το κουράγιο, πώς να το εφευρίσκεις σχεδόν κάθε μέρα, ώστε να αποδεχτείς πράγματα που αντιβαίνουν στη λογική, έτσι όπως έμαθες να την εννοείς. Να αποδεχτείς για παράδειγμα ότι η μαζική απεργία σου και η μαχητική σου διαδήλωση -είτε Ελληνας είσαι είτε Πορτογάλος, Ισπανός, Γάλλος, Ιταλός- έχουν πολύ μικρότερο αντίκρισμα από τη «θετική» ή «αρνητική» δήλωση για την Ευρωζώνη ή για την πατρίδα σου ενός υφυπουργού κάποιου γερμανικού κρατιδίου, καθώς και από την ακριτομυθία κάποιου δευτεροκλασάτου στελέχους μιας αυστριακής τράπεζας. Και τα πράγματα γίνονται απελπιστικά αν συγκριθεί η πολιτική «απόδοση» μιας απεργίας (ακόμα, σκέφτομαι, κι αν επρόκειτο για ταυτόχρονη απεργία και παλλαϊκή διαμαρτυρία σε όλες τις χώρες-γουρουνάκια) με την άμεση επίδραση που ασκεί η έκθεση ενός από τους τρεις παγκοσμίως δρώντες οίκους αξιολόγησης· φαίνεται ότι αυτοί αποτελούν την παντοδύναμη μετανεωτερική θεϊκή Τριάδα, αφού και το «είπε και εγένετο» ισχύει στην περίπτωσή τους αλλά και εκτός ελέγχου υπάρχουν και λειτουργούν, αυτοθεσμιζόμενοι.
Και μανιακός της ανάγνωσης και της ακρόασης να είσαι, και να μη χάνεις δελτίο για δελτίο στην τηλεόραση, και στο Ιντερνετ να ξημεροβραδιάζεσαι, και από πέντε γλώσσες να έχεις την ικανότητα να αντλείς πληροφορίες και υλικό, και τα οικονομικά να τα παίζεις στα δάχτυλα, και τις ίντριγκες να μπορείς να αναγνωρίσεις με την πρώτη, και πάλι κάτι θα σου διαφεύγει, θα σε ξεπερνά, θα σε ταράζει, θα εκθέτει τα διανοητικά σου εργαλεία. Εκτός φυσικά κι αν έχεις επιτρέψει στον εαυτό σου να πέσει στη γλυκιά παγίδα του ξερολισμού ή αν κατέληξες να υιοθετείς τα συνωμοσιολογικά σενάρια που «ερμηνεύουν» τα πάντα υποδεικνύοντας τον έναν και μοναδικό Κακό: τον Αριμάν, τους Εβραίους, τους κομμουνιστάς, τον Σόρος, τους εξωγήινους, τους Νεφελίμ κι όποιον άλλον εωσφορικό τύπο κατεβάσει η κούτρα κάθε ευφάνταστου. Ενας ακόμα τρόπος για να γλιτώσεις από την ταλαιπωρία της αμφιβολίας, που μπορεί μάλιστα να σε βγάλει στον μοναχικό δρόμο της αμφισβήτησης, είναι να αποδέχεσαι άνευ αντιρρήσεων ό,τι κηρύσσει το κόμμα σου και να αφήνεις για τον αρχηγό σου τον κόπο της σκέψης.
Αν ωστόσο δεν έχεις στο δισάκι σου καμία ετοιματζίδικη «συγκεντρωτική ερμηνεία» (ψευδοεπιστημονικού ή παραθρησκευτικού τύπου) για τα συμβαίνοντα, κι αν προσπαθείς να βάλεις σε μια τάξη τα πράγματα με το μυαλουδάκι σου, με τα διαβάσματά σου και με τις κουβέντες σου με τους ομοιοπαθείς σου, τότε δεν μπορείς παρά να ομολογήσεις ότι οι απορίες σου είναι περισσότερες από τις σίγουρες εξηγήσεις σου· ότι σου ξεφεύγουν πολλά, πάρα πολλά· ότι, με μια λέξη, είσαι ένας πολυ-αμήχανος. Σου ξεφεύγει ας πούμε ο λόγος που έχει υποχρεώσει την πολιτική, σε οικουμενικό επίπεδο, να αποδέχεται αμήχανη την πρωτοκαθεδρία της θεοποιημένης Αγοράς και να εξαντλεί την αντίδρασή της σε σποραδικές δηλώσεις-αναθέματα, μάλλον θεατρικού χαρακτήρα, που καμία ανησυχία δεν προκαλούν στους «επενδυτές» και σε όσους μάθαμε να αποκαλούμε κερδοσκόπους, λες και πρόκειται για ακόμα μία ηθικώς ουδέτερη κατηγορία εργαζομένων.
Σου ξεφεύγει ο λόγος που η πολιτική τάξη μιας χώρας (της Ελλάδας πρώτα πρώτα, αφού αυτή είναι ο τόπος σου και ο καημός σου) ομολογεί δίχως ιδιαίτερους συνειδησιακούς κραδασμούς ότι αποδέχεται τη μείωση της εθνικής κυριαρχίας, μείωση πολύ σοβαρότερη από εκείνη που συνεπάγεται η συμμετοχή της σε μια ένωση χωρών τύποις ισότιμων. «Για τη σωτηρία της πατρίδας», βέβαια, σύμφωνα με τη δικαιολογία που προβάλλεται μονότονα από Μνημόνιο σε Μνημόνιο (ήδη φτάσαμε στο τρίτο, ενώ υποτίθεται ότι τα προβλήματά μας θα λύνονταν με το πρώτο, άντε με το δεύτερο). Ωστόσο όποιος μένει άνεργος ξαφνικά και αναίτια (πολλοί εργοδότες απλώς εκμεταλλεύονται την ευκαιρία «εκκαθάρισης προσωπικού» που τους προσφέρει η κυβέρνηση, νομιμοποιώντας εκ προοιμίου την ασυδοσία τους), με τα δικαιώματά του καταρρακωμένα και τα οικονομικά του εξαντλημένα, δυσκολεύεται να πιστέψει πως η «σωτηρία της πατρίδας» ισούται νομοτελειακά με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών· ότι δηλαδή οι τράπεζες πρέπει να απορροφήσουν (κι όχι για πρώτη φορά) πάνω από τα δύο τρίτα της τροϊκανικής «βοήθειας», ειδάλλως «θα χρεοκοπήσουμε».
Δεν μπορείς επίσης να καταλάβεις, με το φτωχό σου το μυαλό, γιατί τόση επιμονή, σχεδόν σαδιστική, σε ένα πρόγραμμα που αποδεδειγμένα επιδεινώνει την ύφεση, αυξάνει την ανεργία και εξυπηρετεί τη στρατηγική των ναζιστοειδών. Ούτε για ποιον λόγο η εξαθλίωση μιας κοινωνίας θεωρείται προαπαιτούμενο της ανόρθωσης ενός έθνους. Για ποιον λόγο πρέπει να τσακιστούμε, να γονατίσουμε μπροστά σε ένα πακέτο λιτότητας που, όπως ομολογούν ακόμα και όσοι το επιβάλλουν (οι τροϊκανοί), είναι το πιο βαρύ πανευρωπαϊκά, για να σηκωθούμε λέει έπειτα δυνατοί και ακμαίοι. Δεν μπορείς να κατανοήσεις για ποιον ακριβώς λόγο πρέπει να εκχωρηθούν στους ιδιώτες ακόμα και επιχειρήσεις-κλειδιά του Δημοσίου που κανένα πρόβλημα δεν αντιμετωπίζουν, ίσα ίσα αποτελούν πηγή πλούτου για το κράτος και κυρίως δημόσιο αναπαλλοτρίωτο αγαθό. Δεν μπορείς να χωνέψεις το γεγονός ότι στους πλέον ένθερμους υποστηρικτές του Μνημονίου-3 συγκαταλέγονται ορισμένοι από τους σφοδρότερους επικριτές του Μνημονίου-1, οι οποίοι εξαπολύουν τώρα κατά των «άτολμων» και των «ανεύθυνων» τα ίδια εκβιαστικά επιχειρήματα που εξαπέλυαν εναντίον τους οι υποστηρικτές όλης της ακολουθίας των Μνημονίων.
Είναι κι άλλα που δεν τα χωράει το μυαλουδάκι σου. Αλλά δεν τα χωράει και τούτη η σελίδα. Ας τα πάρει λοιπόν το ποτάμι. Μαζί με τη ζωή που κάποτε ζούσαμε, σαν τεμπέλληνες λέει, αφού μ’ αυτό το όνομα μας λημματογραφούν πια στα λεξικά της τρόικας, της άλλης τριαδικής θεότητας του καιρού μας.
.kathimerini gr
12/11/12