Γράφει ο ΣΠΥΡΟΣ ΕΡΓΟΛΑΒΟΣ,
( φιλόλογος-συγγραφέας)
* Συμπληρώνονται εφέτος εκατό ολόκληρα χρόνια από τους
ένδοξους και νικηφόρους αγώνες του 1912 – 1913, τότε που τα παιδιά της
Ελλάδος έχυναν το αίμα τους και έσπερναν τα κόκκαλά τους στα βουνά της
Μακεδονίας και της Ηπείρου, έβαζαν τα θεμέλια και άνοιγαν παραπέρα τις
προοπτικές για μια καινούρια πατρίδα, όπως την είχαν οραματισθεί οι
αθάνατοι πρόγονοι του 1821. Είναι και αυτοί οι αγώνες εμψυχωμένοι απ’ τη Μεγάλη Ιδέα που, πεντακόσια ολόκληρα χρόνια, θέρμαινε τις ψυχές των ραγιάδων και διατράνωνε την ελπίδα και την πίστη πως οι αγαπημένες τους χαμένες πατρίδες αργά ή γρήγορα θα γίνονταν Ελληνικές.
Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που, στα δίσεχτα χρόνια της πικρής σκλαβιάς, είχαν ενστερνισθεί αυτή τη Μεγάλη Ιδέα και είχαν συλλάβει το διπλό νόημά της. Είδαν τη Μεγάλη Ιδέα όχι μόνο ως απελευθέρωση και αύξηση του εθνικού εδάφους, αλλά ταυτόχρονα ως ευημερία και πρόοδο του κοινωνικού συνόλου, ως ανύψωση και κατοχύρωση του βιοτικού, πνευματικού και ηθικού επιπέδου του λαού. Ανάμεσα σ’ αυτά τα εκλεκτά τέκνα του λαού μας προβάλλουν διαχρονικά, με τη ζωή τους, τη δράση τους και την εθνική προσφορά τους, ως φωτεινά παραδείγματα, οι μεγάλοι Εθνικοί Ευεργέτες και Δάσκαλοι του Γένους. Και όταν κάνουμε λόγο για Εθνικούς Ευεργέτες, εννοούμε βασικά τους Ηπειρώτες Ευεργέτες.
Λαμπροί και δημιουργικοί Ηπειρώτες πήραν, στα δίσεχτα χρόνια της σκλαβιάς, το δρόμο προς την ξενιτιά. Γρήγορα ξαπλώθηκαν σε όλη την Ευρώπη, τη Ρωσία, ακόμα και τις Ινδίες.
Ποτέ δε λησμόνησαν τα προς την πατρίδα τους καθήκοντα.
Δεν υπάρχει τομέας της Εθνικής μας ζωής και δράσης που να μην απόλαυσε, άφθονα μάλιστα, τα αγαθά της Ηπειρωτικής Ευποιΐας. Ορισμένα απ’ αυτά τα πιο εκλεκτά τέκνα της Ηπειρωτικής γης, αναδείχτηκαν πρωτοπόροι και πρωταγωνιστές της κοινωνικής ζωής και συνέβαλαν αποφασιστικά στην απελευθέρωση της πατρίδας μας και στην εδραίωση του ανεξάρτητου Ελληνικού Κράτους. Ανάμεσα σ’ αυτούς οι Ζωσιμάδες.
Σκορπισμένοι οι Ζωσιμάδες μακριά απ’ την πατρίδα, ένιωθαν τον πόνο των ομοεθνών τους, που ζούσαν στην πικρή σκλαβιά, και τον έκαναν δικό τους πόνο.
Η πολύπλευρη αγαθοεργός δράση κορυφώνεται στο χώρο της παιδείας. Γενναιόδωρη η διάθεση χρημάτων για την πνευματική αναγέννηση του Έθνους, που γιγάντωσε το αγωνιστικό πνεύμα, τροφοδότησε τον τιτάνειο αγώνα και οδήγησε στην ανάταση του Γένους.
Γνωστών συγγραφέων έργα εκδόθηκαν με δικές τους δαπάνες. Ο μεγαλύτερος Δάσκαλος του Γένους, ο Αδαμάντιος Κοραής, σύνδεσε το όνομά του με τους Ζωσιμάδες.
Εξ ονόματος της Ζωσιμαίας Αδελφότητας ο Νικόλαος Ζωσιμάς, με τη διαθήκη του, άφησε τεράστια ποσά για φιλανθρωπικά ιδρύματα στα Γιάννινα, με επίκεντρο τον ευαίσθητο χώρο της Παιδείας. Λαμπρό τους δημιούργημα η περίφημη Ζωσιμαία Σχολή, η οποία, στα δίσεχτα χρόνια της σκλαβιάς, είχε αποβεί, κατά το Γυμνασιάρχη Πανταζή, "Μουσαίος Λαμπτήρ" που σκόρπιζε το σκοτάδι απ’ τις ψυχές των παιδιών της Ηπείρου.
Απ’ τα Γιάννινα, επίσης, όπου γεννήθηκε, ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ο Γεώργιος Σταύρου. Τα πρώτα στοιχειώδη γράμματα ο Γεώργιος Σταύρου τα διδάχτηκε στα Γιάννινα. Ένιωσε την ανάγκη, κατά την εφηβική του ηλικία, να μεταβεί στη Βιέννη, όπου βρισκόταν εμπορευόμενος ο πατέρας του και αναλαμβάνει το εμπορικό γραφείο του πατέρα του, που είχε συσταθεί στην πρωτεύουσα των Αψβούργων από το 1790. Στη Βιέννη γνωρίζεται με τον Καποδίστρια που μεταβαίνει από την Κέρκυρα στην Πετρούπολη για να αναλάβει υπηρεσία στο ρωσικό διπλωματικό σώμα. Η γνωριμία αυτή με τον Καποδίστρια είχε σαν αποτέλεσμα να επιδείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την προετοιμασία του Αγώνα της Ανεξαρτησίας που ήδη είχε αρχίσει. Το 1824, εγκαταλείπει τις ανθηρές εμπορικές και τραπεζικές ασχολίες στη Βιέννη, και μέσω Ιταλίας, έρχεται στην Ελλάδα και προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες στην επαναστημένη πατρίδα του. Στην εποχή του Καποδίστρια διαδραματίζει, από διάφορες θέσεις, αποφασιστικό ρόλο στην οικονομική ζωή της χώρας μας.
Το 1841 ιδρύει την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας την οποία αναδεικνύει σε ένα από τα τελειότερα πιστωτικά ιδρύματα της Ευρώπης.
Πατρίδα φημισμένων επιχειρηματιών και μεγάλων εθνικών ευεργετών το Μέτσοβο. Ανάμεσά τους ο γνωστός επιχειρηματίας και μεγάλος εθνικός ευεργέτης Γεώργιος Αβέρωφ. Πνεύμα ανήσυχο όμως και δημιουργικό, όπως ήταν, καθώς μάλιστα η ιδιαίτερη πατρίδα του, η Ήπειρος, στέναζε ακόμα κάτω από τον τουρκικό ζυγό και τη φτώχια, προτίμησε να αναζητήσει την τύχη του στο εξωτερικό. Σε σύντομο χρονικό διάστημα κατόρθωσε να εξελιχθεί σε έναν από τους σημαντικότερους οικονομικούς και κοινωνικούς παράγοντες του Αιγυπτιακού Ελληνισμού, αλλά και ολόκληρης της Αιγύπτου.
Οι ευεργεσίες του Αβέρωφ γρήγορα επεκτείνονται και στην Ελλάδα, με επίκεντρο την Αθήνα, τη νέα πρωτεύουσα του Ελληνικού Κράτους, προς την οποία είχαν στρέψει το ενδιαφέρον τους και οι άλλοι Ηπειρώτες Ευεργέτες. Ενισχύει το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό, και δωρίζει, σ’ αυτό την περίφημη ναυαρχίδα των Βαλκανικών πολέμων, το "Θωρηκτό Αβέρωφ", που με ψυχή το ναύαρχο Κουντουριώτη έγραψε σελίδες δόξας και έσωσε, σε κρίσιμες στιγμές, την Ελλάδα.
Αναλαμβάνει τις δαπάνες για την αναμαρμάρωση του Παναθηναϊκού Σταδίου, όπου τελέστηκαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες, το 1896, ανεγείρει τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, προσφέρει το απαραίτητο ποσό για την αποπεράτωση του κτιρίου του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, στη δημιουργία του οποίου συνέβαλαν αποφασιστικά οι συμπατριώτες του ευεργέτες Νικόλαος Στουρνάρης και Μιχαήλ Τοσίτσας.
Στα ίδια χνάρια βάδισαν όλοι οι μεγάλοι Ηπειρώτες Ευεργέτες.
Όμως η μεγάλη επανάσταση του ’21 πρόσφερε ωραίες, αλλά μάταιες, ελπίδες για την απελευθέρωση του αλύτρωτου Ελληνισμού. Σχηματίστηκε τότε ένα κρατίδιο που έζησε, επί ένα περίπου αιώνα, προδομένο και ταπεινωμένο από εμφύλιους σπαραγμούς και εξεγέρσεις, από σκληρές ταπεινώσεις και απογοητεύσεις, με κορύφωση τη μαύρη εκείνη σελίδα της ήττας και της ντροπής του 1897.
Τότε ακριβώς ξύπνησαν μέσα στις ψυχές των αγνών Ελλήνων οι φωνές των πατέρων μας και άρχισε, απ’ το ένα ως το άλλο άκρο της ελληνικής γης, η εθνική αφύπνιση. Ένωσαν το Έθνος, ύψωσαν το φρόνημά του και προετοίμασαν το έδαφος για τους ηρωικούς αγώνες του 1912 – 13, καθόλα αντάξιους προς το έπος του ’21. Σε όλη αυτή την αναγεννητική προσπάθεια, σημαντική υπήρξε η προσφορά των μεγάλων μας Ευεργετών.
Οι θυσίες των ηρώων και η προσφορά των Ευεργετών μας επιβάλλουν την υποχρέωση να θέσουμε στον εαυτό μας μερικά αμείλικτα ερωτήματα.
Είναι η πατρίδα που φτιάξαμε, όπως την ονειρεύτηκαν οι πατέρες μας, πολιτεία λευτεριάς και δικαιοσύνης, κράτος του νόμου και της αρετής;
Και πώς μπορούμε να δώσουμε θετική απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα, όταν αναλογιστούμε την τραγική κατάσταση στην οποία σήμερα βρίσκεται η χώρα μας, και όταν ακόμα σήμερα στα Γιάννινα, εκατό χρόνια μετά την απελευθέρωση της Ηπείρου, εξακολουθούν ακόμα στον τομέα της διοίκησης και της διαχείρισης των τεράστιων περιουσιών που άφησαν οι Ευεργέτες μας στο Γιαννιώτικο Λαό, δεν ισχύουν το Σύνταγμα και οι νόμοι της Ελεύθερης Ελληνικής Δημοκρατίας, αλλά τα φιρμάνια του σουλτάνου που διατηρήθηκαν σε ισχύ με φασιστικά διατάγματα των τριών δικτατορικών καθεστώτων.
.proinoslogos.gr
21/2/13
--
-
ΣΧΕΤΙΚΑ:
Δεν παίζουμε ούτε με την Ιστορία μας ούτε με την ταυτότητα μας
Η Απελευθέρωση των Ιωαννίνων και η Αυτονομία της Βορείου Ηπείρου
Στα Ιωάννινα ο Κ.Παπούλιας για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της πόλης
Εκδηλώσεις του Δήμου για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση των Ιωαννίνων
Τα θρυλικά Γιάννινα ήταν επιτέλους ελεύθερα! (20/21-2-1913)
---
«ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 2013» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ
GR
FR
DE
ES
IT
RU
EU
No comments:
Post a Comment
Only News