Τον Ιούνιο του 2012 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχέδιο οδηγίας για τη θέσπιση του πλαισίου αυτού, επισημαίνοντας την ανάγκη να θεσπιστεί ένα αποτελεσματικό πλαίσιο ανάκαμψης και εξυγίανσης, και τον κίνδυνο συστημικής κρίσης.
Οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις επενδύσεων (ιδρύματα), αναφέρει η Επιτροπή, παρέχουν υπηρεσίες ζωτικής σημασίας στους πολίτες, στις επιχειρήσεις και στην ευρύτερη οικονομία (όπως συγκέντρωση καταθέσεων, δανεισμό και τη λειτουργία συστημάτων πληρωμών).
Λειτουργούν σε μεγάλο βαθμό με βάση την εμπιστοσύνη και πολύ γρήγορα μπορεί να γίνουν μη βιώσιμες, εάν οι πελάτες τους και οι αντισυμβαλλόμενοι χάσουν την εμπιστοσύνη στη δυνατότητά τους να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους.
Σε περίπτωση πτώχευσης, οι τράπεζες θα πρέπει να εκκαθαρίζονται σύμφωνα με τις κανονικές διαδικασίες αφερεγγυότητας. Όμως, η έκταση των αλληλεξαρτήσεων μεταξύ των ιδρυμάτων δημιουργεί τον κίνδυνο συστημικής κρίσης, όταν τα προβλήματα σε μία τράπεζα μπορεί να μεταδοθούν σε ολόκληρο το σύστημα.
Εξαιτίας αυτού του συστημικού κινδύνου και του σημαντικού οικονομικού ρόλου που διαδραματίζουν τα ιδρύματα, η κανονική διαδικασία αφερεγγυότητας μπορεί να μην είναι ενδεδειγμένη σε ορισμένες περιπτώσεις και, λόγω της έλλειψης αποτελεσματικών εργαλείων για τη διαχείριση ιδρυμάτων που βρίσκονται σε κρίση, έχει απαιτηθεί πολύ συχνά η χρήση δημόσιων πόρων για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης σε ακόμη και σχετικά μικρά ιδρύματα, ούτως ώστε να αποφευχθεί φαινόμενο ντόμινο όπου η πτώχευση ιδρυμάτων προκαλεί σοβαρές ζημίες στην πραγματική οικονομία.
Κατά συνέπεια, συμπεραίνει η Επιτροπή, χρειάζεται ένα αποτελεσματικό πλαίσιο πολιτικής για τη διαχείριση πτωχεύσεων των τραπεζών με συντεταγμένο τρόπο και την αποφυγή μετάδοσης σε άλλα ιδρύματα.
Σκοπός του εν λόγω πλαισίου πολιτικής θα είναι να εφοδιαστούν οι σχετικές αρχές με κοινά και αποτελεσματικά εργαλεία και εξουσίες, ώστε να αντιμετωπίζουν προκαταβολικά τις τραπεζικές κρίσεις, διασφαλίζοντας τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και ελαχιστοποιώντας την έκθεση των φορολογουμένων σε απώλειες.
Την ανάγκη ύπαρξης ενός τέτοιου πλαισίου φαίνεται να συμμερίζονται και οι αρμόδιες κοινοβουλευτικές επιτροπές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε σχετικά σχέδια εκθέσεων, στα οποία κάνουν ιδιαίτερη αναφορά στην αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος, με τρόπο που μια εξυγίανση δε θα επιβαρύνει φορολογούμενους και καταθέτες. O τραπεζικός τομέας της ΕΕ
O τραπεζικός τομέας της ΕΕ εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό συγκέντρωσης: 14 ευρωπαϊκοί τραπεζικοί όμιλοι είναι παγκόσμια σημαντικοί από συστημική άποψη χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (SIFI) και 15 ευρωπαϊκές τράπεζες κατέχουν το 43% της αγοράς (από άποψη μεγέθους περιουσιακών στοιχείων) και αντιπροσωπεύουν το 150% του ΑΕγχΠ της ΕΕ των 27, ενώ μεμονωμένα κράτη μέλη αντιπροσωπεύουν ακόμα μεγαλύτερα ποσοστά•
H αναλογία του μεγέθους του τραπεζικού τομέα προς το ΑΕγχΠ έχει τριπλασιαστεί από το 2000.
Σχετικά με τους καταναλωτές, από την όγδοη έκδοση (Δεκέμβριος του 2012) του πίνακα αποτελεσμάτων για τους καταναλωτές, της Επιτροπής, προκύπτει με σαφήνεια πως η εμπιστοσύνη των καταναλωτών στο τραπεζικό σύστημα της ΕΕ βρίσκεται σε πρωτοφανή χαμηλά επίπεδα και ότι ο εν λόγω τομέας παρουσιάζει υψηλά επίπεδα μη συμμόρφωσης με τη νομοθεσία για την προστασία των καταναλωτών.
Τον Φεβρουάριο του 2012 η Επιτροπή συγκρότησε μια Ομάδα Εμπειρογνωμόνων Υψηλού Επιπέδου (HLEG), στην οποία ανατέθηκε να εξετάσει εάν με την υλοποίηση πρόσθετων μεταρρυθμίσεων στη διάρθρωση του τραπεζικού τομέα θα μειώνονταν οι πιθανότητες και οι επιπτώσεις της πτώχευσης μιας τράπεζας και θα διασφαλιζόταν η συνέχιση ζωτικών οικονομικών λειτουργιών μετά την πτώχευση, με στόχο την καλύτερη προστασία των πελατών λιανικής.
Η έκθεση της HLEG κατέδειξε ότι η ανάληψη υπέρμετρων κινδύνων, η υπερβολική μόχλευση, οι ανεπαρκείς απαιτήσεις κεφαλαίου και ρευστότητας και η υπερβολική πολυπλοκότητα του τραπεζικού συστήματος στο σύνολό του ήταν τα κύρια αίτια της χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Παρόλο που οι αδυναμίες αντιμετωπίζονται επί του παρόντος με κανονιστικές μεταρρυθμίσεις, η ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι απαιτούνται περαιτέρω διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ιδίως όσον αφορά τον νομικό διαχωρισμό ορισμένων ριψοκίνδυνων χρηματοπιστωτικών δραστηριοτήτων από τις τράπεζες καταθέσεων εντός ενός τραπεζικού ομίλου.
Στόχος του διαχωρισμού είναι να καταστούν οι πλέον ζωτικές από κοινωνική άποψη υπηρεσίες ασφαλέστερες και να περιοριστεί η σύνδεσή τους με συναλλακτική δραστηριότητα υψηλού κινδύνου, καθώς επίσης να περιοριστεί η διάσωση των τραπεζών με χρήματα των φορολογουμένων.
Επισημαίνεται, δε, πως παρόλο που ο τραπεζικός τομέας πρέπει να καταστεί περισσότερο ανθεκτικός έναντι πιθανών χρηματοπιστωτικών κρίσεων και ότι πρέπει να εξαλειφθούν οι κίνδυνοι και το κόστος των τραπεζικών δραστηριοτήτων για τα δημόσια οικονομικά, είναι απαραίτητο η μεταρρύθμιση της διάρθρωσης του τραπεζικού τομέα της ΕΕ να οδηγήσει σε ένα ασφαλές, σταθερό και αποδοτικό τραπεζικό σύστημα που εξυπηρετεί τις ανάγκες της πραγματικής οικονομίας, των
πελατών και των καταναλωτών και στηρίζει την παροχή πιστώσεων στην οικονομία, ιδίως στις ΜΜΕ και τις νεοσύστατες επιχειρήσεις.
Τα ΣΕΚ
Καταρχήν, να σημειώσουμε, ότι τα σημερινά περίπου 40 Συστήματα Εγγύησης Καταθέσεων (ΣΕΚ) στην ΕΕ, τα οποία καλύπτουν διαφορετικές ομάδες καταθετών και καταθέσεων, με διαφορετικά ανώτατα επίπεδα κάλυψης, αποζημιώνουν τους καταθέτες πιστωτικού ιδρύματος μέχρι συγκεκριμένου ποσού σε περίπτωση χρεοκοπίας του.
Η οδηγία 94/19/ΕΚ, η οποία υποχρεώνει τα κράτη μέλη να θεσπίσουν ένα ή περισσότερα ΣΕΚ στο έδαφός τους, εγκρίθηκε στις 30 Μαΐου 1994 από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.
Λίγο μετά την εκδήλωση της χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2008, το Συμβούλιο ενθάρρυνε την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για την προώθηση της σύγκλισης των ΣΕΚ με απώτερο σκοπό την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Στις 11 Μαρτίου 2009, ως μέτρο έκτακτης ανάγκης, η οδηγία 94/19/ΕΚ τροποποιήθηκε με την οδηγία 2009/14/ΕΚ. Η σημαντικότερη τροποποίηση ήταν η αύξηση του επιπέδου κάλυψης των καταθετών μιας τράπεζας από 20 000 ευρώ σε 100 000 ευρώ σε περίπτωση χρεοκοπίας της.
Με δεδομένο, ότι καμία τράπεζα, είτε βρίσκεται σε υγιή είτε σε δυσχερή κατάσταση, δε διαθέτει αρκετά ρευστά κεφάλαια για να εξοφλήσει επιτόπου όλες ή σημαντικό μέρος των καταθέσεών της, οι τράπεζες είναι επιρρεπείς στον κίνδυνο μαζικής απόσυρσης καταθέσεων, εάν οι καταθέτες πιστεύουν ότι οι καταθέσεις τους δεν είναι ασφαλείς και προσπαθήσουν όλοι να τις αποσύρουν ταυτοχρόνως. Αυτό μπορεί να επηρεάσει σοβαρά ολόκληρη την οικονομία. Εάν, παρά το υψηλό επίπεδο προληπτικής εποπτείας, μια τράπεζα χρειάζεται να κλείσει, το αρμόδιο Σύστημα Εγγύησης Καταθέσεων (ΣΕΚ) αποζημιώνει τους καταθέτες μέχρις ενός ανωτάτου ορίου (το «επίπεδο κάλυψης»), εξυπηρετώντας έτσι τις ανάγκες των καταθετών. Το σχέδιο οδηγίας
Η πρόταση οδηγίας που υπέβαλε η Επιτροπή τον Ιούνιο του 2012, αφορά τη διαχείριση κρίσεων (προετοιμασία, ανάκαμψη και εξυγίανση) σχετικά με όλα τα πιστωτικά ιδρύματα και ορισμένες επιχειρήσεις επενδύσεων. Το πεδίο εφαρμογής της πρότασης είναι ταυτόσημο με εκείνο της οδηγίας για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις(CRD), με την οποία εναρμονίζονται οι απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας των ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανομένων των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που ανήκουν σε τραπεζικό όμιλο, και των επιχειρήσεων επενδύσεων.
Οι επιχειρήσεις επενδύσεων, αναφέρεται, μεταξύ άλλωβν, στο σχετικό κείμενο, είναι ανάγκη να περιλαμβάνονται στο πλαίσιο ανάκαμψης και εξυγίανσης, διότι, όπως φάνηκε με τη χρεοκοπία της Lehman Brothers, η πτώχευσή τους είναι δυνατόν να έχει σοβαρές συστημικές συνέπειες. Ορισμοί
Μεταξύ άλλων, στην οδηγία, με τον όρο «εξυγίανση» νοείται η εξυγίανση ενός ιδρύματος με σκοπό να διασφαλιστεί η συνέχιση των ουσιαστικών λειτουργιών του, να διατηρηθεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα και να αποκατασταθεί η βιωσιμότητα του συνόλου ή μερών ενός ιδρύματος•
Επίσης, με τον ορισμό αρμοδίων αρχών για την εξυγίανση, νοείται, ότι κάθε κράτος μέλος ορίζει μία ή περισσότερες αρχές εξυγίανσης οι οποίες είναι εξουσιοδοτημένες για την εφαρμογή των εργαλείων εξυγίανσης και την άσκηση των εξουσιών εξυγίανσης.
Με την πρόταση οδηγίας απαιτείται από τα κράτη μέλη να αναθέσουν εξουσίες εξυγίανσης σε δημόσιες διοικητικές αρχές ώστε να εξασφαλίσουν την επίτευξη των στόχων του πλαισίου εγκαίρως.
Η πρόταση δεν διευκρινίζει τη συγκεκριμένη αρχή που θα πρέπει να οριστεί ως αρχή εξυγίανσης, αφού αυτό δεν είναι αναγκαίο για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής εξυγίανσης και θα παρενέβαινε στη συνταγματική και διοικητική τάξη των κρατών μελών.
Επομένως, τα κράτη μέλη είναι ελεύθερα να ορίσουν ως αρχές εξυγίανσης, παραδείγματος χάρη , τις εθνικές κεντρικές τράπεζες, τις αρχές χρηματοπιστωτικής εποπτείας, τα συστήματα εγγύησης των καταθέσεων, τα υπουργεία οικονομικών ή ειδικές αρχές.
Οι αρχές εξυγίανσης θα πρέπει να διαθέτουν επαρκή εμπειρογνωμοσύνη και πόρους για να διαχειρίζονται τις εξυγιάνσεις τραπεζών σε εθνικό και διασυνοριακό επίπεδο.
Στο πλαίσιο ανάκαμψης και εξυγίανσης που θεσμοθετείται με τη νέα οδηγία, τίθενται μια σειρά γενικών αρχών, οι οποίες θα πρέπει να τηρούνται από τις αρχές εξυγίανσης. Οι αρχές αναφέρονται, μεταξύ άλλων, στον επιμερισμό των ζημιών και στη μεταχείριση των μετόχων και των πιστωτών, καθώς και στις συνέπειες που θα μπορούσε να έχει στη διοίκηση του ιδρύματος η χρήση των εργαλείων. Διάσωση με ίδια μέσα
Με την οδηγία καθιερώνεται ότι οι ζημίες, άπαξ και εντοπιστούν μέσω της διαδικασίας αποτίμησης πρόκειται να επιμερίζονται μεταξύ των μετόχων και των πιστωτών του ιδρύματος, σύμφωνα με την κατάταξη των απαιτήσεων που καθιερώνεται σε κάθε εθνικό καθεστώς αφερεγγυότητας. Ωστόσο, τα κανονικά καθεστώτα αφερεγγυότητας δεν λαμβάνουν επαρκώς υπόψη την χρηματοπιστωτική σταθερότητα ή άλλους προβληματισμούς δημοσίου συμφέροντος. Ως εκ τούτου, στο πλαίσιο εξυγίανσης καθορίζονται ορισμένες αρχές για τον επιμερισμό των ζημιών, οι οποίες θα πρέπει να τηρούνται, ανεξαρτήτως από τα προβλεπόμενα σε κάθε εθνικό καθεστώς αφερεγγυότητας.
Αυτές οι αρχές είναι οι εξής:
α) ότι οι ζημίες θα πρέπει, κατά πρώτον, να επιμερίζονται εξ ολοκλήρου στους μετόχους και κατόπιν στους πιστωτές και
) ότι οι πιστωτές της ιδίας τάξης ενδέχεται να τυγχάνουν διαφορετικής μεταχείρισης, εάν αυτό δικαιολογείται από λόγους δημοσίου συμφέροντος, και ιδίως προκειμένου να υποστηριχθεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Οι αρχές αυτές θα ισχύουν για όλα τα εργαλεία εξυγίανσης.
Επιπλέον, και όσον αφορά το εργαλείο διάσωσης με ίδια μέσα, καθορίζεται μια λεπτομερέστερη ιεράρχηση των απαιτήσεων . Αυτή η λεπτομερέστερη ιεράρχηση θα συμπληρώνει και, όπου χρειάζεται, θα υπερισχύει της ιεράρχησης που καθορίζεται σε κάθε εθνικό πτωχευτικό δίκαιο.
Προκειμένου να εφαρμοστεί το εργαλείο διάσωσης με ίδια μέσα, είναι αναγκαίο να μπορούν να διασφαλίζουν οι αρχές εξυγίανσης ότι τα ιδρύματα θα διαθέτουν στον ισολογισμό τους επαρκές ποσό υποχρεώσεων που μπορούν να υπόκεινται στις εξουσίες διάσωσης με ίδια μέσα. Το ελάχιστο ποσό θα είναι αναλογικό και προσαρμοσμένο σε κάθε κατηγορία ιδρυμάτων, με βάση τον κίνδυνό τους ή τη σύνθεση των πηγών χρηματοδότησης.
Σύμφωνα με την πρόταση οδηγίας τις ζημίες τις αναλαμβάνουν κατά κύριο λόγο οι μέτοχοι και οι πιστωτές, αλλά κατ’ αρχήν δεν μπορούν να αποκλειστούν και άλλες χρηματοδοτικές ρυθμίσεις.
Oι κανόνες για τις συνεισφορές στις χρηματοδοτικές ρυθμίσεις, περιλαμβάνουν ένα μίγμα συνεισφορών εκ των προτέρων, που συμπληρώνονται από συνεισφορές εκ των υστέρων και, όπου είναι απαραίτητο, διευκολύνσεις δανεισμού από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ή από την κεντρική τράπεζα. Μεταφορά της οδηγίας στην εθνική νομοθεσία
Όπως αναφέρεται στο σχέδιο οδηγίας, τα κράτη μέλη εφαρμόζουν τις διατάξεις αυτές από την 1η Ιανουαρίου 2015, με εξαίρεση ορισμένων διατάξεων, που εφαρμόζονται, το αργότερο από την 1η Ιανουαρίου 2018.
Blog: marina anastas.kourbela
.elzoni.gr
16/4/13
GR
FR
DE
ES
IT
RU
EU
No comments:
Post a Comment
Only News