Η Παγίδα - το πρόβλημα της φύσης του ανθρώπου.

Βίλχελμ Ράιχ

Γιώργος Φραγκούλης 

----

Από το σπουδαίο βιβλίο του Βίλxελμ Ράιχ, “Η δολοφονία του Χριστού” [εκδοτικό ΑΠΟΣΠΕΡΙΤΗΣ, σελίδες 17-29].

«Ο άνθρωπος γεννιέται ελεύθερος,, μα παντού, είναι σκλάβος. Νομίζει κάποιος πως είναι αφέντης των άλλων, μα παραμένει πιο σκλάβος απ’ αυτούς. Πώς έγινε αυτή η αλλαγή; Δεν ξέρω».
Ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ έθεσε την ερώτηση αυτή στην αρχή του «Κοινωνικού Συμβολαίου» του, 200 χρόνια πριν. Αν δε βρεθεί απάντηση στη θεμελιώδη τούτη ερώτηση, η δημιουργία καινούριων κοινωνικών συμβολαίων είναι άσκοπη. Για πολλά χρόνια τώρα, υπάρχει κάτι που δρα μέσα στην ανθρώπινη κοινωνία, κάτι που αχρήστεψε κι εξουδετέρωσε κάθε απόπειρα για τη λύση του μεγάλου αινίγματος, που βασάνισε όλους τους μεγάλους ηγέτες της ανθρωπότητας στις τελευταίες χιλιετηρίδες: Ο άνθρωπος γεννιέται ελεύθερος μα περνάει τη ζωή του σα σκλάβος.

Καμιά απάντηση δε δόθηκε μέχρι τώρα. Πρέπει να υπάρχει, μέσα στην ανθρώπινη κοινωνία, κάτι που εμποδίζει τη διατύπωση της σωστής ερώτησης, ώστε να βρεθεί η σωστή απάντηση. Όλη η ανθρώπινη φιλοσοφία βασανίζεται απ’ τον εφιάλτη της ματαίας αναζήτησης. Κάτι, καλά κρυμμένο, υπάρχει, που δεν επιτρέπει τη διατύπωση της σωστής ερώτησης. Κατ’ αναλογία, υπάρχει κάτι, που, αδιάκοπα και αποτελεσματικά, εκτρέπει την προσοχή από το προσεκτικά καμουφλαρισμένο σημείο, που πάνω του θα έπρεπε η προσοχή να εστιάζεται. Το εργαλείο, που χρησιμοποιεί αυτό το καλά κρυμμένο κάτι για να εκτρέψει την προσοχή απ’ το θεμελιώδες αίνιγμα, είναι η ανθρώπινη ΥΠΕΚΦΥΓΗ όσον αφορά τη Ζωή. Αυτό το κρυμμένο κάτι είναι η ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΠΑΝΟΥΚΛΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ .

Απ’ την κατάλληλη διατύπωση του προβλήματος θα εξαρτηθεί η ορθή εστίαση της προσοχής κι απ’ αυτή, με τη σειρά της, θα εξαρτηθεί η τελική ανεύρεση της σωστής απάντησης στο πώς είναι δυνατό ο άνθρωπος να γεννιέται παντού ελεύθερος και, παρ’ όλ’ αυτά, να βρίσκεται παντού σκλάβος. Αναμφίβολα, τα κοινωνικά συμβόλαια, όταν πραγματικά γίνονται για τη διατήρηση της ζωής στην ανθρώπινη κοινωνία, είναι έργα αποφασιστικής σημασίας. Όμως, κανένα είδος κοινωνικού συμβολαίου δεν πρόκειται ποτέ να λύσει το πρόβλημα της ανθρώπινης αγωνίας. Το κοινωνικό συμβόλαιο, στην καλύτερη περίπτωση, δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα προσωρινό μέτρο για τη διατήρηση της ζωής. Ποτέ μέχρι τώρα δεν κατάφερε να εξαλείψει την αγωνία της ζωής .
Τα επόμενα αποτελούν τα συστατικά στοιχεία του μεγάλου αινίγματος:
Οι άνθρωποι γεννιούνται ίσοι, μα δε μεγαλώνουν ίσοι. Ο άνθρωπος ανέπτυξε σπουδαίες θεωρίες, μα κάθε μια απ’ αυτές υπηρέτησε την καταπίεση του. Ο άνθρωπος είναι «Γιος του Θεού», πλασμένος «κατ’ εικόνα» Του* παρ’ όλ’ αυτά είναι κι «αμαρτωλός», λεία του «Διαβόλου». Πώς είναι δυνατό να υπάρχει ο Διάβολος και η Αμαρτία, αν ο Θεός μόνος του δημιούργησε όλα τα όντα; Η ανθρωπότητα δεν κατάφερε να δώσει απάντηση στην απορία, πώς γίνεται να υπάρχει ΚΑΚΟ, αν ένας τέλειος ΘΕΟΣ δημιούργησε και κυβερνάει τον κόσμο και τον άνθρωπο . Η ανθρωπότητα ρημάχτηκε από πολέμους και δολοφονίες κάθε είδους, από την αρχή ακόμα της γραπτής ιστορίας. Καμιά προσπάθεια για καταστολή τούτης της πληγής δεν πέτυχε. Η ανθρωπότητα ανέπτυξε πολλά θρησκευτικά συστήματα. Κάθ’ ένα απ’ αυτά μεταβλήθηκε σ’ έναν ακόμα τρόπο καταπίεσης κι εξαθλίωσης. Η ανθρωπότητα επινόησε πολλά φιλοσοφικά συστήματα για ν’ αντιμετωπίσει τη Φύση. Μα η Φύση, η λειτουργική κι όχι μηχανική, όπως είναι στην πραγματικότητα, του ξέφυγε μέσα απ’ τα χέρια. Η ανθρωπότητα επιδίωξε με λαχτάρα κάθε κομματάκι ελπίδας και γνώσης. Μα μετά από τρεις χιλιάδες χρόνια έρευνας και στενοχώριας κι αγωνίας και δολοφονίας αιρετικών και διωγμού των φαινομενικά λαθεμένων θεωριών, κατάφερε να φτιάξει λίγες μόνο ανέσεις για ένα μικρό τμήμα της ανθρωπότητας, όπως αυτοκίνητα, αεροπλάνα, ψυγεία, ραδιόφωνα .

Μετά από χιλιάδες χρόνια εντατικής εργασίας πάνω στο πρόβλημα της φύσης του ανθρώπου, η ανθρωπότητα βρίσκεται στο σημείο όπου άρχισε: ομολογεί την πλήρη άγνοια της. Η μητέρα παραμένει ακόμα ανήμπορη μπροστά στον εφιάλτη που ταλαιπωρεί το παιδί της. Κι ο γιατρός παραμένει ακόμα ανήμπορος μπροστά σ’ ένα τόσο μικρό πράγμα, όπως μια μύτη που τρέχει.
Είναι γενικά παραδεκτό, ότι η επιστήμη δεν αποκαλύπτει καμιά σταθερή κι αμετάβλητη αλήθεια. Το μηχανικό σύμπαν του Νεύτωνα δεν ταιριάζει στο πραγματικό σύμπαν, που δεν είναι μηχανικό, μα λειτουργικό. Η θεωρία του Κοπέρνικου, πως ο κόσμος αποτελείται από «τέλειους» κύκλους, είναι λαθεμένη. Οι ελλειπτικές τροχιές των πλανητών του Κέπλερ είναι ανύπαρκτες. Αποδείχτηκε πως τα μαθηματικά δεν έφτασαν εκεί, που με τόση πεποίθηση υποσχέθηκαν να φτάσουν. Το Διάστημα δεν είναι κενό και κανένας ποτέ δεν είδε τα άτομα ή τα ατμοσφαιρικά μικρόβια της αμοιβάδας. Δεν αληθεύει ότι η χημεία μπορεί να χειριστεί το πρόβλημα της ζωντανής ύλης· ούτε και οι ορμόνες κράτησαν τις υποσχέσεις τους.............ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ Ελεύθερος- ενεργός πολίτης